zwłaszcza, gdy te wychodziły od Whigów, popierając przytem gorliwie sprawę don Miguela i don Karlosa. W krótkotrwałem ministerstwie torysowskiem Peel-Wellington, pełnił od 14 Listopada 1834 do 8 Kwietnia 1835 obowiązki ministra osad, a roku 1841 został powtórnie w gabinecie Peel’a ministrem spraw zagranicznych, trzymając się jednak polityki więcej umiarkowanej. Z upadkiem Peel’a (r. 1846) złożył i Aberdeen swój urząd i stanął w izbie wyższej na czele opozycyi. Otrzymawszy następnie, podczas przesilenia ministeryjalnego w r. 1851, rozkaz królowej utworzenia z J Graham’em nowego gabinetu, nie przyjął tego zlecenia: w Grudniu jednak 1852 r. stanął na czele ministerstwa koalicyjnego, i chociaż gorliwym był stronnikiem pokoju, nie mógł przecież zapobiedz wybuchnięciu wojny z Rossyją w r. 1854. Skutkiem przyjęcia przez parlament wniosku Roebuck’a, ażeby ministerstwo pociągnąć do odpowiedzialności za zaniedbanie armii krymskiej, podał się w końcu Stycznia 1855 r. wraz z całym składem gabinetu do dymissyi, i od tej chwili stale już trzyma się na uboczu od wszelkich spraw politycznych.
Aberli (Jan Ludwik), sławny pejzażysta, urodził się 1725 roku w Winterthur, w Szwajcaryi. Był uczniem Grimma w Bernie i malował początkowo portrety. Następnie, gdy zajął się wyłącznie krajobrazami, wraz ze swym uczniem Zinggiem przeniósł się r. 1759 do Paryża. Wróciwszy do Bernu, tamże umarł 1786 roku. Aberli może być uważany jako wynalazca dziś tak rozpowszechnionych illuminowanych krajobrazów i kostjumów szwajcarskich. Nieder, Bidermann i inni są jego naśladowcami.
Abernethy (Jan), znakomity chirurg, ur. 1763 r. w Derby w Irlandyi, nauki pobierał w Londynie. Uczeń J. Huntera poświęcił się chirurgii ze względem na anatomiję, w której z takiem powodzeniem pracował, że wkrótce został professorem chirurgii i anatomii w kollegijum chirurgicznym, a następnie dyrektorem szpitala Bartholomew, który pracy i zręczności jego zawdzięcza istnienie szkoły i znakomitego zbioru preparatów patologicznych. Chociaż obejście się jego odstręczało kolegów, przecież za życia doznał wielu odznaczeń. Um. 1831 r. w Londynie, uważany tak w Anglii jak i w innych krajach jako zręczny i umiejętny operator. Z pism jego najwięcej zyskały uznania: Klassylikacyja lumorów i traktat o pseudo-syphilis, znajdujące się w zbiorze dzieł jego, p. t. Surgical and physiological Works, London 1831, 4 tomy.
Aberracyja, (z łacińskiego ab od, i errare błądzić), tak nazywa się w astronomii odległość kątowa pomiędzy miejscem, na którem ciało niebieskie dostrzegamy, a miejscem w którem się ono w rzeczy samej znajduje; wynosi ona niekiedy do 20 sekund, a jest skutkiem biegu rocznego ziemi około słońca i ruchu światła. Promienie światła wychodzące lub odbite od jakowego ciała, padając na oko sprawiają widzenie tegoż przedmiotu w takim kierunku, w jakim do oka dochodzą. Wystawmy więc sobie gwiazdę stałą, na którą patrzymy z ziemi, będącej w ruchu dla nas niewidocznym i przypuśćmy, że promienie światła od gwiazdy znajdującej się w płaszczyźnie ekliptyki padają prostopadle do kierunku drogi, którą ziemia przebiega, w takim razie, podobnie jak w równoległoboku sił (ob.), promień światła dochodzi oka patrzącego według linii prostej, łączącej końce ramion kąta prostego, z których jedno jest promieniem ekliptyki w kierunku którego gwiazda się znajduje, a drugie jest odległością przebieżoną przez ziemię w czasie potrzebnym dla światła na przejście po tymże promieniu. Że zaś światło przebiega średni promień ekliptyki w 49'2', a w tym czasie ziemia po swojej ekliptyce przebiega 20, 253, więc w tym przypadku promień światła, pochodzący od gwiazdy, dochodzi do nas pod kątem 20, 253, który tworzy z liniją, łączącą ziemię z gwia-
