najrozmaitsze przedmioty, napotykają się poglądy nowe, myśli genijalne i świetne. Sposób pisania jego nie jest namiętny, lecz pełen powabu i elegancyi, a listy jego są prawdziwemi wzorami dla pism tego rodzaju. Ostatnie wydanie dzieł jego w siedmnastu tomach, wyszło w Wenecyi od 1791 do 1794 r. Na szczególną uwagę zasługuje dzieło jego: Saggi sopra le belle arti, a Lettere filologiche, były przedrukowane w Wenecyi 1826 r. Niektóre pisma jego były tłómaczone na język francuzki, w polskim zaś przekładzie posiadamy: Sejm walny Cyterski (Congresso di Citera), dokonany przez Maryję Maliszewską.
Algazali (Abon-Hamed Mohammed Ibn Mohammed), zwany także Algazel ur. około roku 1058 w Tus w Korassanie, uczył filozofii w Bagdadzie, Damaszku, Jerozolimie i Alexandryi. Zbijał on Arystotelesa i filozofów arabskich, którzy go poprzedzili, sam zaś z kolei przez Averrhoesa pokonanym został. Zostawił po sobie traktat o umiejętnościach religijnych, który w wielkiem jest poważaniu u ludów wschodnich.
Algebra. Wyraz algebra wyprowadzają niektórzy od nazwiska: Geber, znakomitego arabskiego filozofa i matematyka, któremu odkrycie tej nauki przypisują; lecz mniemanie to, równie jak wiele innych na podobieństwie brzmienia wyrazów opartych, jest nieprawdopodobnem, i podług Montucla (Histoire des mathematiques, tom I, str. 382), wywód tego wyrazu podany przez Łukasza de Burgo, który pierwszy we Włoszech pracował nad algebrą, zasługuje najwięcej na wiarę. Burgo wyprowadza ten wyraz z arabskiego al gebr wal mokabala, które tłómaczy przez restauratio et oppositio, to jest: odnowienie i przeciwstawienie; trudno wykazać związek pierwszego wyrazu z naszym przedmiotem, lecz drugi dość trafnie maluje układanie równań, przy którem w rzeczy samej stawimy na przeciw siebie wielkości i te między sobą porównywamy. Z tego też powodu wielu włoskich pisarzy nazywało algebrę almokabala, a nawet znakomity matematyk Cardan (ob.) tak ją nazywał: włoscy matematycy zwali ją także Arte maggiore, lub częściej regola della cosa, dla tego, że niewiadomą w równaniu algebraicznem nazywali cosa: ztąd nazwa: Regel Coss, lub die Coss, często napotykana u dawnych niemieckich autorów. Newton radził ją nazywać arytmetyką powszechną, aby tem oznaczyć naukę o liczbach, uważaną w najrozleglejszém znaczeniu, obejmującą zatem arytmetykę i algebrę. Ampere w swoim podziale wiadomości ludzkich nazywa ją arytmologiją; wielu nakoniec znakomitych uczonych używało wyrazu algorytmija: obecnie nazwisko algebra powszechnie jest przyjęte. Wszystkie zjawiska przyrodzone mają miejsce w czasie i przestrzeni, z których porównania wyradza się liczba. Pojęcie liczby początkowo było nierozdzielne od przedmiotów, które ona przedstawiała; lecz wkrótce człowiek przekonał się, że działania z liczbami odbywane, są zawsze też same, chociaż one rozmaite wyrażają przedmioty. Umysł więc ludzki wzniósł się do pojęcia systematu rachunków oderwanych, w których liczba została zupełnie wolną od wyobrażenia o materyi i to był początek arytmetyki. Liczby więc jakkolwiek oddzielnie uważane były niezależne od jakiegobądż przymiotu fizycznego, przecież zachowały jeszcze wielkość oznaczoną, to jest taką, jaką one przedstawiają. Później dopiero odkryto to prawo zasadnicze, że liczby same przez się mogą służyć za przedmiot do nowych spostrzeżeń, nie bacząc na właściwą wartość im przypisywaną; i to dało początek algebrze. Tak więc przejście pojęcia o liczbie z materyjalnego do oderwanego dało początek arytmetyce, przejście zaś tego pojęcia od szczegółów do ogółu dało początek algebrze. Można więc zgodzić się na definicyję algebry Wrońskiego: „algebra jest nauką o prawach, arytmetyka zaś o faktach uważanych na liczbach.“ Algebrę uważaną w całej rozległości, nazywają
