zdą i z tej przyczyny gwiazdę widzimy w odległości kątowej 20, 253 od miejsca zajętego przez nią na niebie. Lecz gdy ziemia zbliża się lub oddala w kierunku prostym od gwiazdy, to jest kiedy droga ziemi jest przedłużeniem linii prostej łączącej ziemię z gwiazdą; wtenczas takiego zboczenia w położeniu gwiazdy być nie może, i w tenczas widzimy gwiazdę w tem miejscu, w którem się ona w rzeczy samej znajduje. W takim razie kąt aberracyi jest 0. W położeniu gwiazd pośredniem pomiędzy pierwszem i ostatniem, kąt ich aberracyi jest pośredni między 0 i 20, 253. Bliższe zastanowienie się nad tem zjawiskiem doprowadza do następujących wniosków: 1) gwiazdy stałe znajdujące się na płaszczyźnie ekliptyki w ciągu roku opisują liniję prostą, rozchodzącą się na prawo i lewo względem miejsca ich znajdowania się; 2) gwiazdy znajdujące się w biegunach ekliptyki w ciągu roku zdają się opisywać koła, których środkami są miejsca, w których one znajdują się; nakoniec, 3) gwiazdy położone pomiędzy biegunami i płaszczyzna ekliptyki zdają się opisywać elipsy około miejsca ich znajdowania się. Ze wszystkich odkryć, dokonanych w astronomii w XVIII wieku, najważniejszem jest odkrycie Aberracyi gwiazd, którego dokonał uczony anglik Bradley, pracując z pomocą Samuela Molineux 1727 r. nad oznaczeniem rocznej paralaxy (ob.) wielu gwiazd stałych. Aberracyja jest jednym więcej dowodem biegu rocznego ziemi około słońca i stwierdza prędkość światła oznaczoną przedtem przez duńskiego astronoma Römera. — Aberracyja w optyce oznacza rozproszenie promieni światła wychodzących od punktu świecącego, które przechodząc przez szkło soczewki, lub odbijając się od zwierciadła nie schodzą się z sobą w jednym punkcie, t. j. w ognisku, lecz rozchodzą się na małą przestrzeń około niego i wydają obraz niezupełnie wyraźny. Dwie są przyczyny tego zjawiska: 1) kulistość soczewek lub zwierciadeł i 2) rozmaita załamliwość promieni światła. Pierwsza ztąd pochodzi, że promienie światła padające na rozmaite miejsca powierzchni soczewki lub zwierciadła pod rozmaitemi kątami, nie mogą się zebrać po przejściu pierwszej a odbiciu od drugiego w jednym punkcie; druga zaś zależy na tem, że wiązka światła przechodząc przez ciało takie, jak szkło narzędzi optycznych, rozkłada się na promienie rozmaitych kolorów które nie jednakowo się załamują, dają kilka obrazów rozmaitych kolorów i wielkości, następujących po sobie. To ostatnie zjawisko ma miejsce tylko w soczewkach, zwierciadła z natury swojej tego nieprzedstawiają. J. P-z.
Ab executione zaczynać, znaczy wbrew prawu, przed rozstrzygnięciem sprawy, przymusowo wprowadzać w wykonanie wyrok domniemany, nim takowy drogą sądową zapadnie.
Abezier (Jan), biskup warmiński rodem z Torunia. Z początku jako proboszcz w kapitule hejsbergskiej, był świadkiem wszystkich okropności tak nazwanej „głodnej wojny“ w r. 1414, wczasie której biskupstwo warmińskie najechane zostało przez Polaków i doszczętu zniszczone. Król rzymski przesłał królowi wniosek, żeby przyjął pośrednictwo soboru konstancyjeńskiego; po zawartem więc w Paźdz. zawieszeniu broni, Krzyżacy wyprawili na sobór poselstwo, w którem znajdował się między wielą innemi i Abezier. Sąd jednak poszedł w odwłokę. W czasie pobytu Abeziera w Konstancyi, zmarł biskup warmiński Henryk de Vogelsang, wtedy proboszcz katedralny jeszcze, w r. 1415 obrany został przez kapitułę na jego następcę dnia 8 Czerwca, wybór ten dopiero przecież 1 Grud. 1417 zatwierdził Marcin V papież. Był Abezier Janem III na stolicy warmińskiej. W roku 1422 był pełnomocnikiem od Krzyżaków do zawarcia pokoju nad jeziorem Mielnem. Um. 11 Lutego 1424 r. Jul. B.
Abgar. Pomiędzy pismami apokryficznemi chrześcijan, jednem z głównych jest korrespondencyja między Jezusem Chrystusem a królem Abgarem. Hołdu-
