jąc Rzymianom, panował on nad Osrhoene, częścią Mezopotamii i miał stolicę w sławnej Edessie. W archiwach tego miasta znalazł, w początkach IV wieku, Euzebijusz, biskup Cezarei, wspomnioną korrespondencyję w języku syryjskim i przetłómaczywszy na grecki w swojej Historyi Kościelnej zamieścił. Z niektóremi zmianami i dodatkami podaje ją także armeński historyk w V wieku, Mojżesz Choreński. Trapiony długoletnią chorobą trądu, Abgar pisał przez posłańca do Chrystusa, prosząc aby przybył do niego i uleczył, wyznając że jest Bogiem. Chrystus miał mu odpisać: „Szczęśliwyś Abgarze żeś uwierzył we mnie, nie widząc mnie; bo napisano o mnie: „którzy mnie ujrzą, nie uwierzą we mnie, aby ci którzy nie widząc uwierzą, otrzymali żywot wieczny“ Co się zaś tycze życzenia, iżbym nawiedził ciebie, muszę tutaj (w Judei) spełnić wszystko, na co jestem zesłany: gdy się to stanie, przyszlę ci jednego z uczniów moich, aby cię uleczył, a tobie i twoim dał żywot.“ Przytem Chrystus wręczył posłańcowi chustkę z cudownym obrazem swoim, która później z Edessy przeszła do Konstantynopola, a ztąd do Rzymu lub Genui, gdyż oba te miasta chlubią się posiadaniem prawdziwej. Zaraz po Wniebowstąpieniu Chrystusa, apostoł ś. Tomasz wysłał ś. Tadeusza, jednego z 70 uczniów, do Abgara, który go uleczył i ochrzcił, wraz z jego poddanymi. Mojżesz Choreński przytacza wiele innych jeszcze listów Abgara, po nawróceniu się jego pisanych w sprawie chrześcijaństwa do cesarza Tyberyjusza i Artaszesa, króla perskiego. Autentyczności listów Chrystusa i Abgara, zaprzeczanej prawie powszechnie, bronili Tillemont, Cave i Welte. (Grimm Wilhelm: die Sage von Urspung der Christusbilder, Berlin 1843.) — Abgar, nie było imieniem pojedynczej osoby, ale zbiorowem nazwiskiem wielu panujących w Edessie; wspomniony Abgar miał przydomek „Uchomo,“ to jest Czarny. — Jego potomek i ostatni z Abgarów, Abgar-Bar-Maanu, panujący od r. 200, był chrześcijaninem, a chociaż przyjaciel sławnego Gnostyka Bardezanesa, herezyi jego nie podzielał. Karakalla cesarz, r. 216 pozbawił Abgara tronu i Edessę w rzymską koloniję zamienił. L. R.
Abgarydy, nazwisko dynastyi panującej w Edessie, w Mezopotamii, która wydała 28 królów (ob. Abgar i Edessa).
Abgatorium (ob. Abecetuorium).
Ab hodierno, znaczy od dzisiejszego dnia, wyraz używany w wyrokach sądowych i dokumentach prawnych.
Abhorrer, dawniejsza nazwa torysów, czyli lojalistów i stronników kościoła biskupiego w Anglii, oznaczająca, że nienawidzi (to abhorr) zasady oppozycyi i dyssydentów. Szczególnie wyraz ten wszedł w użycie podczas walki o wyłączenie księcia Yorku od następstwa tronu.
Abia, drugi syn Samuela, postanowiony, wraz ze starszym bratem Joelem, sędzia Izrael w Bersabae, był łakomy, brał podarunki, wywracał sąd, tak dalece, że zniechęceni Izraelici do sędziów swoich, zapragnęli mieć króla. (I Król. 8,2—5).— Abia, syn Jeroboama, króla Izraela. Prorok Ahias z Siło, przepowiedział bliską śmierć jego, tudzież wytracenie całego domu Jeroboama, za karę bałwochwalstwa, gdy matka Abii przyszła zasięgnąć rady proroka o chorobie syna. (III. Król. 14, 1—17). — Abia, wnuk Salomona, syn i następca Roboama na królestwie Judy. Czcił bałwany jak ojciec, a nie trzymał się zakonu i przykładu Dawida. W ciągłej był wojnie z królem Izraela i na czele czterykroć stu tysięcy, stoczył bitwę i poraził dwa razy liczniejsze wojsko Izraelskie (III Król. 15—3, 6. II Paralip. 13, 3). — Abia, żona króla Achaza, i matka jego następcy Ezechijasza. (Paralip. 29, 1). — Abia, jeden z następców Eleazara, syna Aarona, nadał
