rów lżejszej literatury, z których bardziej znanemi są: Physiologie de la lorelle, du créancier, (Fizyolohija wierzyciela i dłużnika, Warszawa, 1843). Les bagnes (1844—45 r.), Les brigands et bandits célebres (1846 r.) i t. p.
Ali, wyraz arabski, znaczy: wspaniały, wyniosły: imię własne, często na Wschodzie używane, które nosiło wielu panujących, wezyrów i uczonych.
Ali-ben-Abi-Taleb, czwarty Kalif, był najwierniejszym i najwaleczniejszym towarzyszem Mahometa. Jako zięć proroka został wybranym kalifa i stoczył do 90 bitew z powstańcami, na czele których stała wdowa po Mahomecie, Aisze(ob.). W bitwie „wielbłądziej“ tak nazwanej dlatego, że Aisza jeździła w niej na wielbłądzie, Ali-ben-Abi-Taleb, wziął ją do niewoli i us'mierzył powstanie, ale sam wkrótce przez jakiegoś fanatyka zamordowanym został w 660 r. — Spoczywa w Kufa, gdzie mu stronnicy jego wystawili pyszny grobowiec, do którego dotąd jeszcze wszyscy Szyjci (ob.) pielgrzymki odbywają, gdyż jak wiadomo, Ali-ben-Abi-Taleb był założycielem tej sekty, rozprzestrzenionej w Persyi i Tataryi.
Ali-Bej, urodził się w 1728 r. w Abchazyi, i w młodości już sprzedanym został jako niewolnik egipskiemu dowódzcy Janczarów Ibrahimowi-Kiaya, który w 1746 uczynił się niezawisłym od porty. Ibrahim ceniąc waleczność Ali-Beja, obdarzył go wolnością i mianował Bejem Mameluków. Chytry i przebiegły Ali tak umiał postawić się w oczach wszystkich, że po śmierci Ibrahima, udało mu się objąć po nim rządy Egiptu. Przy pomocy Mohammeda Beja, swego przybranego syna, zawojował wkrótce całą Syryję, ale zdrada Mohammeda znagliła go do ucieczki. Wtedy udał się do Szejka Daheru i wspólnie z nim odniósł świetne nad Turkami zwycięztwo w 1772 r., zdobył Tripoli, Antijochiją, Jerozolimę i Jaffę, nareszcie na czele 30,000 bitnego żołnierza wyruszył na odebranie Egiptu w roku 1773. W Kwietniu tegoż roku zaszła bitwa, w której dostał się do niewoli własnego swego szwagra Abu-Daaba, i w kilka dni po tym wypadku umarł w więzieniu w skutku odniesionych ran, lub zadania trucizny.
Ali-Bej, nazwisko przybrane znakomitego podróżnika hiszpańskiego, właściwie nazywającego się Domingo Badia y Leblich. Urodzony 1766 r. odbył nauki w Sewilli, szczególnie zaś upodobał sobie matematykę i fizykę, a zamierzywszy zwiedzić Afrykę i Azyję, przybrał nietylko imię muzułmańskie dla uniknienia nieufności, jaką w tamtych stronach wzbudzają chrześcijanie, ale nawet zamyślił udać siebie za potomka znakomitego rodu kalifów Abassydów. Zamiar ten uzyskał zatwierdzenie don Emmanuela Godoy, księcia Pokoju, który panował wówczas nad Hiszpanija, poczem wyjechał do Londynu, gdzie z usilnością w krótkim czasie wyuczył się języka arabskiego, oswoił z obyczajami ludów wschodnich i dla większego bezpieczeństwa poddał się nawet obrzezaniu. Ali-Bej od 1803 r. kolejno przebywał w Fez, w Maroko, i w Egipcie, r. 1807 stanął w Mekce, poczem zwiedził Jerozolimę, Domanek i Konstantynopol. Roku 1809 oświadczywszy się za Napoleonem, i powróciwszy do kraju, został prefektem Kordowy, wkrótce jednak powrócił do Syryi pod imieniem Ali-Othman. Um. w Alepie roku 1819. Opis jego podróży, jakkolwiek niedokończony, ze względu na gruntowne wiadomości autora w naukach przyrodzonych, znakomite zajmuje miejsce w literaturze podróżopisarskiej; wyjątek z tego opisu i dokładne szczegóły o podróżach Ali-Beja znajdują się u nas w Dzienniku Wileńskim (r. 1818 tom I), podane przez Józefa Sękowskiego, który podobno od tego zajmującego artykułu, rozpoczął wówczas swój zawód literacko-oryjentalny.
Ali-Bek, (ob. Bobowski Albert).
Ali-Galib-pasza, turecki mąż stanu, zięć sułtana, trzeci syn Reszyda paszy, ur. w Konstantynopolu 1830 r. W czasie, gdy jego ojciec był ambasadorem w Pa-
