Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/477

Ta strona została przepisana.

dal od Nestora. Uczył się sztuki u greckich malarzy, mianowicie u Mojżesza, w ławrze pracującego, za panowania księcia Wszewołoda Jarosławowicza. Nagrody za swe obrazy brane, przez pobożność obracał na ozdobę cerkwi. Uważany za błogosławionego, z powodu cudownego uleczenia od trądu mieszczanina kijowskiego, którego wyspowiadawszy, twarz mu pomalował. Umyty później ozdrowiał. Obrazy Alipijusza miały być z pomocą anielską malowane; kilka z nich cudownie ocalało od pożarów w Kijowie i Rostowie. Niewiadomo jednak, czy są gdzie autentyczne jego roboty. Uczył się on także robienia mozaiki od mistrzów sprowadzonych z Konstantynopola przez ihumena Nikona do wielkiej cerkwi. Alipijusz żył do r. 1114. Dzień 17 Sierpnia poświęcony jest pamiątce jego w ławrze kijowsko-pieczerskiej.

Alis-Ben-Isa, matematyk arabski z czasów Almamuna, z polecenia tego kalify stanął na czele jednej kompanii, która wymierzyła stopień południka ziemskiego w dolinie Singiar w Mezopotamii; na czele drugiego towarzystwa mającego toż samo uskutecznić, był Chalid ben Abdolmelik. Oba wypadki bardzo mało między sobą się różniły, a przyjęto za istotną długość stopnia południka, wartość znalezioną przez Alis-ben-Isa.

Alischer (J.), żyjący w XVII wieku, napisał: Piastus 8, saeculorum princeps, (Piast ośmiu wieków książę), Lignica 1653 r.

Alison. Nazwa rodziny szkockiej, która kilku nawet za granicą głośnych wydała ludzi. — Alison (Archibald), prebendaryjusz sarumski i rektor kenleyski, odznaczył się w swoim czasie, jako pisarz pełen chrześcijańskiej moralności nauki i pięknego stylu, mianowicie też jako autor: Essays on the naturę and principles of taste, (Edynburg 1790). Heydenreich tłómaczył to dzieło na niemiecki język, (Lipsk 2 tomy 1792). — Alison (Archibald), najstarszy syn poprzedzającego (urodzony 1792 r. w Kenley), kształcił się w Edynburgu, gdzie jego ojciec był podówczas predykantem, następnie poświęcił się prawu. W roku 1814 był adwokatem przy sądach szkockich, miał liczną praktykę, która dostarczyła mu środków do odbycia wielkich podróży po wszystkich prawie krąjach stałego lądu. W roku 1828 był członkiem rady królewskiej^ a 1834 r. piastował najwyższy i najwięcej odpowiedzialny urząd sądowy, szeryfa w Lanarkshire. Napisał dwa dzieła prawne: The principles of the criminal law of Scotland, (Edynburg 1832) i Practice of the criminal law (tamże 1833), które za podręczne i powagę mające przez sądownictwo szkockie przyjęte zostały; szczególniejszą zaś zyskał sławę, nietylko w kraju lecz i za granicą, przez napisanie: History of Europe from the commencement of the french revolution to the restauration of the Bourbons (Edynburg 1833—42, ósme wydanie tamże, 20 tomów 1850 r.). Dzieło to, pomimo znacznej swej objętości i licznych przedruków w Paryżu, Bruxelli, a szczególniej w Ameryce, rozeszło się w niesłychanej liczbie egzemplarzy, i nie tylko na francuzki i niemiecki, lecz nawet na arabski język przełożone zostało. Utwór ten Alisona, pomimo swych niezaprzeczonych zalet jasności, szlachetności i porywającego niekiedy stylu, jest zawsze pracą mającą na względzie pewne stronnictwo; czuć w niej surowego, lecz konsekwentnego konserwatystę. Alison jest zwolennikiem konstytucyi angielskiej takiej, jaką była przed reformą parlamentarną, którą uważa za szkodliwy owoc rewolucyi. Historyja wszakże dla niego nie jest ciągiem przypadkowych wydarzeń, lecz następstwem skutków, wśród których zawsze się objawia potężna ręka przedwiecznej Opatrzności. Wyższa ta siła występuje u Alsona wszędzie nie w formie konieczności odwiecznych praw natury, lecz jako kara lub nagroda. Z tej moralnej zasady wychodzi on w licznych artykułach, od wielu lat ogłasza-