Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/497

Ta strona została przepisana.

nieco podobieństwa do francuskiego Tambourin (ob.), dziś mało używana. 2) Nazwa tańca, który przy nie nader zręczném użyciu narodowo-niemieckich (nadreńskich) motywów, utworzyli francuzcy tancmistrze za Ludwika XIV, a który za cesarstwa wznowiono na scenie paryzkiej. Ruchy jego są w wolnem tempie walca; składa się z trzech tylko równych pas marches, to jest z kroku suwanego, jednego naprzód, jednego w tył, rzadko kiedy żywo walcując. Cały powab tańca leży w uroczóm splataniu i rozplataniu rąk, czyli w tak zwanych passes. Motyw tańca ma pochodzić z Aizacyi; wprowadzenie go więc na dwór wersalski było pod pewnym względem manifestacyją wcielenia artystycznego nowo nabytych niemieckich prowincyi do Francyi.

Allen (Franciszek), sztycharz pracujący w Gdańsku od 1634 do 1685 roku. Robił ryciny do dzieł drukowanych w Gdańsku a między innemi, do Listów (Epistolae-Gedani, 1654, folio), sławnego Hewelijusza.

Allen (Łukasz), ob. Wasselrodt.

Allen (Tomasz), matematyk angielski, urodził się w Uttoxeter w hrabstwie Stalfordshire 1542 r. Po odbytych naukach w kollegijum oxfordzkiem, usunął się do Glocester-Hall, całkowicie poświęciwszy się pracom naukowym. Hrabia Leicester ofiarował mu biskupstwo; Allen nie przyjął go, poprzestając na swoich stosunkach z najznakomitszemi matematykami owoczesnemi. Umarł 1632 roku w Glocester-Hall, zostawiwszy drogocenny zbiór rękopismów, odnoszących się do historyi, astronomii, filozofii i matematyki u narodów starożytnych.

Allen (Wilhelm), kardynał, wyświadczył nieśmiertelne zasługi Kościołowi katolickiemu w Anglii. Urodzony w Rossal, w hrabstwie Lancashire, ze starożytnego domu, r. 1532 (pod Henrykiem VIII), wsławił się za królowej Maryi katolickiej (1553—1558 r.) jako kapłan i professor w Oxfordzie. W r. 1556 został kanonikiem w Yorku; ale po wstąpieniu Elżbiety na tron, odarty ze wszystkich godności, wyjechał do Lowanijum. Zamiarem było Elżbiety dać wygasnąć duchowieństwu katolickiemu w Anglii, i dla tego zabroniła wyświęcać księży i uczyć nauk teologicznych. Nietolerancyja zawziętej władczyni, zdawała się dosięgać celu swego; lecz Allen stanął na przeszkodzie, powziąwszy myśl urządzenia za granicą zakładów do kształcenia księży katolickich dla Anglii. Przy pomocy wiernych przyjaciół, otworzył r. 1568 kollegijum przy uniwersytecie w Douai, niedawno założonym przez Filipa II, króla hiszpańskiego. To kollegijum wkrótce liczyło 150 członków, a w pierwszych pięciu latach Allen wyprawił do Anglii przeszło stu missyjonarzy. Elżbieta tak dalece tém się rozgniewała, że w czasie powstania Niderlandów, obiecała Hiszpanii zamknąć porty angielskie przed powstańcami flamandzkiemi, jeżeli Hiszpanija zgodzi się na rozwiązanie kollegijum Allena. Requesens, hiszpański wielkorządca Niderlandów, przychylił się do żądania królowej, i Allen przeprowadził swoje kollegijum do Reims, gdzie został kanonikiem. Elżbieta przez zemstę, śmiercią karała księży katolickich, których schwytać zdołano w Anglii, tych zwłaszcza, których pisma Allena tam zwabiły; Allen bowiem należy do najgruntowniejszych polemików swojego czasu. Papież wynagrodził wszystkie jego zasługi, mianując go kardynałem i arcybiskupem melińskim. Umarł Allen w Rzymie r. 1594. L. R.

Allen (Ethan), jeden z założycieli stanu Vermont w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej, czynnie się przykładał do ustalenia unii i był jednym z najdzielniej szych generałów podczas wojny wyswobodzenia Ameryki z pod władzy Anglików. W r. 1777 wysłany do Kanady w celu oderwania mieszkańców od stronnictwa angielskiego, przy ataku miasta Montreal został wzięty w niewolę i w kajdanach odwieziony do Anglii, gdzie byłaby go spotkała kara śmierci, gdy-