Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/499

Ta strona została przepisana.

phonse Doria (1838); Estquisses poétiques de la vie (1841); Harmonies de l’intelligence humaine (1845), i t. d. i t. d.

Allevard, miasteczko we Francyi, w departamencie Izery, liczące blizko 3,000 mieszkańców, znane od lat dwudziestu kilku z wód mineralnych siarczanych. Skuteczność tego źródła przeciw cierpieniom szczególniej reumatycznym i skórnym, oraz malowniczość okolicy, licznych tu corocznie zwabiają gości.

Allewijacyja, z łacińskiego, ulżenie ciężaru — ulga. W naszym języku znaczy darowanie podatków za czas pewny mieszkańcom, którzy ulegli klęskom wylewu wody, lub gradobiciom. Otrzymuje się ta ulga, przepisana prawem, po doznanych klęskach, gdy, jak na wsi, assesor ekonomiczny, sprawdzi straty poniesione, a zaprzysiężone tak przez dotkniętego, jako i zebranych świadków. Operat cały przechodzi następnie władze: Rządu Gubernijalnego właściwego, Komissyję Rządową Przychodów i Skarbu; a w ostatniej instancyi Rada Administracyjna Królestwa przyznaje allewijacyję,

Allfader, wyraz złożony z Ali i Fader (wszystkiego ojciec), według Eddy Skandynawskiej,przetłómaczonej i skróconej przez J. Lelewela 1828 roku, oznacza w mytologii skandynawskiej najdawniejszego Boga, niekiedy aldafauthrem (wieków ojcem) zwanego. Przy późniejszem kształceniu się mytologii skandynawskiej miejsce Allfadra zajął Odin (ob.); pod tem też imieniem działa, dopóki świat nie przeminie, lubo po zgonie tego świata inne jakieś imię ten Bóg najwyższy przybierze; przemienia wiec swoją postać, a raczej imię i różnie od różnych ludów skandynawskich nazywany bywa, mając 12 przydomków. Siedzi on w niebie, w grodzie Hlidskialf, zkąd pogląda, widzi i słyszy wszystko, i gdzie w miejscu Ida-Wollur (górne pole) stoi dwór najlepszy i największy ze wszystkich, w środku i zewnątrz złotem pokryty; w nim ułożył on 12 kamieni dla tyluż sędziów do odprawowania sądów, przezeń Ustanowionych. Alfader żył po wszystkie czasy, rządzi wszystkiem, wielkiem i małem, wysiłkiem i niskiem. Stworzył niebo, ziemię, powietrze, a co więcej ludzi, którym dał duszę nieśmiertelną, która choć się ciało rozsypie, trwa wiecznie i pójdzie, jeśli człowiek żył dobrze, do Gimlu, nieba czyli Wingólfu (mieszkania przyjaźni), a jeśli źle, do Hel (podziemnego mieszkania), a ztamtąd do Niflhejm (chmurnego świata), nisko w 9-tym świecie. Nim stworzył niebo i ziemię, był z samymi tylko Hrymthussami (t. j. olbrzymami mrozu). Ziemia była jego córką i żoną, i z niej miał pierworodnego syna, który jest Asathor, za którym chodzą siła i moc, że on wszystko żyjące zwycięża. Dzień i Noc otrzymały od Allfadra wozy do objeżdżania ziemi. J. G.

Allija, teraz Aja, mała rzeczka wpadajaca powyżej Rzymu do Tybru, słynna w dziejach z klęski, jaką tu około roku 387 ponieśli Rzymianie od Biennusa wodza Gallów.

Allijaraeris, termin alchimiczny, znaczył miedź filozoficzną, miedzią białą, wodą merkuryjalną zwaną. A. J.

Allijaż, stop, połączenie kruszców różnych razem stopi nych. Połączenie bywa w rozmaitych stosunkach mieszaniny. Od natury kruszców łączonych i stosunku ich w stopie, zawisły różne własności w nowem ciele, które pojedynczym kruszcom nie służą, lub w niższym tylko stopniu; i tak, niektóre stopy posiadają dźwięk mocniejszy i donośniejszy, i dlatego służą na dzwony; inne stają się topliwszemi jak kruszce, w skład ich wchodzące; w ogólności zaś przez połączenie stają się zbitszemi, chociaż tracą ciągłość, a na powierzchni łatwo się utleniają (oxydują). Alliaże uważane są zwykle za proste mieszaniny bezstosunkowe, wszakże krysztalizowanie w wielu razach dostrzegane, przemawia za tem, iż one stanowią związki chemiczne, czyli zachowują stosunki stałe, ztąd potrzeba utrafie-