że z religiją mieszają sprawy polityczne, starano się ich różnemi sposobami pozbyć. W roku 1808 konsul francuzki w Alexandryi, Asselin, polecił Abissyńczykowi Abreka przetłómaczenie na język etyopski Pisma świętego. Dzieła tego dokonał Abreka po 10 latach usilnej pracy, a Biblijne towarzystwo lon-londyńskie wydrukowało w tym języku r. 1822 Ewangelije i Dzieje apostolskie. Skutkiem starań duchownego anglikańskiego Jowetta przełożono na język tygryjski i wydano dwie Ewangelije, a r. 1826 wysłano do Abissynii, jako missyonarzy, wychowańców Zakładu missyjnego w Bazylei: Samuela Gobat i Chrystyana Kugier. Działania pierwszego, jego łagodność i miłość chrześcijańska, zjednały mu serca Abissyńczyków; lecz po drugim powrocie do Abissynii r. 1834, dotknięty ciężką chorobą, musiał kraj ten opuścić. W r. 1838 przybył do Adowa missyjonarz rzymsko-katolicki Włoch, Sapetta, wraz z dwoma podróżnikami francuzkimi Antonim i Michałem Abbadie, lecz złożony chorobą kraj ten niezadługo opuścił. Około roku 1840 przybyła do Abissynii nowa missya rzymskokatolicka, na której czele stał ojciec Jacobys, lecz usiłowania jego nie przynoszą pożądanych owoców, zwłaszcza od czasu jak Abuną został wychowaniec missyi protestancko-angielskiej w Kairze Abba-Salama. W r. 1839 wysłana została do Abissynii jeszcze missya protestancka, do której składu należeli: Isenberg i Krapf i rozpoczęła działania swe w Schoa. Do Todszuera udali się missyonarze Mühleisen i Müller, lecz starania konsulów francuzkich, zazdrosnych o wpływ Anglii, spowodowały, iż zabroniono im wstępu do kraju. Wiadomości o kościele abissyńskim zawierają następujące dzieła: Theologia aethiopica in Fabricii Salutaris lux evangelii, Missions Magazin von Basel z r. 1834. Isenberg et Krapfs, Journals. Combes et Tamisier Voyage en Abyss. Tom. IV. Jowett, Christian Researches, Tom I. Isenberg, Abissinien und die Evangelische Missien. Bonn 1844 Tomów 2. X. L. O.
Abiturient, (od abiturus: mający odejść), młodzieniec, który ukończywszy kursa gimnazyjalne składa examen dojrzałości (maturitatis), do słuchania nauk uniwersyteckich, poczem toż gimnazyjum opuszcza.
Abjudykacyja, czyli odsądzenie, zawyrokowanie sądowe, odbierające stronie prawo do własności domaganej; przeciwną Abjudykacyi jest Adjudykacyja.
Abjuracyja, z łacińskiego, odprzysięganie, wyprzysiężenie się, jest to akt uroczysty, którym przechodzący z herezyi na łono Kościoła katolickiego, wyrzeka się dawniejszych błędów, przyjmuje Skład Apostolski i czyni wyznanie wiary, professio fidei, stosownie do rytuału rzymskiego. Przepisy w tym przedmiocie postanowiły sobory: Laodycejski (r. 364), Quinisexti in Trullo (r. 692). Protestanci wygnani z Francyi, za Ludwika XIV, nie mogli wracać do niej inaczej, jak po złożeniu na piśmie zaręczenia, że chcą żyć w wierze katolickiej, wykonaniu przysięgi na wierność i abjuracyi. Mieli oni prawo do sukcessyi, jaka przypadnie po ich abjuracyi, która nie działała wstecznie, a zatem tracili prawo do spadkobierstwa, które przypadło przed abjuracyja. W krajach gdzie panowała inkwizycyja, rozróżniano trzy rodzaje Abjuracyi: de formali, gdy herezyja była jawną i publiczną; de vehementi, gdy było mocne podejrzenie o herezyję, i de levi, gdy było lekkie. W dwóch pierwszych razach abjuracyja odbywała się publicznie, z wielą formalnościami; w ostatnim, prywatnie, w mieszkaniu biskupa lub inkwizytora. Dzieci małoletnie nie przypuszczają się do abjuracyi. L. R.
Abjuratio (odprzysięźenie), starożytny obrządek prawa, przez który osoba, rzeczy urzędownie odstępuje, i to odstąpienie przysięgą stwierdza. U Rzymian abjuratio znaczyło krzywoprzysięztwo: ejuratio sprawiedliwe zaprzysiężenie.
Ablaktowanie jest rodzajem szczepienia drzew owocowych, mogącym się usku-
