chrétiene), gdzie był nauczycielem języków starożytnych. Później w Lyonie przez stronnictwo terrorystyczne wtrącony do więzienia, zaledwie uszedł gillotyny; po upadku Robespierra został biblijotekarzem akademii, a następnie jednym z najzawołańszych professorów w kollegijum Henryka IV. Umarł 1833 r.; z pomiędzy licznych dzieł jego zasługuje na uwagę: Cours complet de Rhétorique, w którym nietyle autor zdaje się chcieć kształcić rozum, ile raczej serce i charakter młodzieży. Amar sił swoich doświadczał również w poezyi i w dramacie, jak np.: Le Culte rétabli et l’anarchie vaincue, poemat w 4 pieśniach, przypisany papieżowi Piusowi VII; Paméla mariée, komedyja i Cathérine II, tragedyja, przedstawiane w Théatre français w Paryżu.
Amarant, szkarłat, (Amaranthus). Jest rodzaj do rodziny amarantowatych należący; ma okrycie kwiatowe 3, 4 lub 5 dzielne, pręcików trzy do pięciu, nitki wolne; szyjka zwykle trzydzielna; owoc: torebka jednoziarnowa, na około się otwierająca. Wszystkie gatunki są roślinami rocznemi, kwiaty są zebrane w kłosy lub wierzchołkowe grona. Liczne gatunki amarantu rosną w pasie zwrotnikowym Azyi; w ogrodach dla piękności kwiatów hodują się głównie gatunki: Amaranthus caudatus, zwany u nas niewłaściwie prosem tureckiém, i Amaranthus tricolor, ostatni odznacza się wielkiemi liściami żółto, zielono i czerwono plamistemi.
Amarantowate, szkarłatowate (Amaranthaceae R. Brown). Rośliny zielne lub podkrzewy, mają liście naprzemian lub naprzeciwległe, niekiedy suchemi opatrzone przysadkami. Kwiaty drobne w kłos, wiechę lub główkę zebrane, pooddzielane łuskami. Kielich jednolistny, trwały, 5 razy głęboko wcięty; pręcików 3 do 5. Guzik owocowy wolny, jednokomórkowy, jednoziarnowy. Owoc w ogólności, otoczony kielichem, jest ziarnczakiem (akenium) albo małą puszką, otwierającą się nakrywką. Ta rodzina ma główne rodzaje: Amaranthus, Celosia, Gomphrena, Achyranthes; są one utrzymywane w ogrodach kwiatowych, a niektóre z przyczyny suchych i trwałych kwiatów zwane nieśmiertelnikami. Niektóre gatunki amarantu, jako to: Amarant trzykolorowy i kiściasty, mają kwiaty piękne purpurowe, zebrane w gęste kłosy. S. P.
Amarantowy order, ustanowiony w 1653 r. przez królowe szwedzką Krystynę dla uczczenia bezżeństwa, liczył piętnastu kawalerów i tyleż dam. Byli wprawdzie między kawalerami niektórzy także żonaci, lecz ci przynajmniej ślubowali, że w razie owdowienia powtórnie się nie ożenią. Order ten zniesiony został w trzy lata później, gdy Krystyna przyjęła wiarę katolicką; oznaką jego był wieniec laurowy ze złota, z podwójną w środku literą A, oraz wstęga niebieska z wyhaftowaną złotem dewizą: Dolce nella memoria. — Amarantowy Order, czyli zakon, nazywa się również w Szwecyi instytucyja, poświęcona wyłącznie zabawie towarzyskiej; członkowie tego zgromadzenia, którego oznaką jest gwiazda złota ze wstęgą amarantową o zielonych wypustkach, dla większej spójności przybrali formy wolno-mularskie. Loże ich znajdują się we wszystkich znaczniejszych miastach Szwecyi.
Amarapura, miasto w Indyjach wschodnich, niegdyś stolica państwa Birmanów (ob. Ummerapura),
Amardowie czyli Mardowie, naród wojowniczy i rozbójniczy na południowych brzegach morza Kaspijskiego: w Medyi, Hyrkanii, Margianie i w Azyi mniejszej. Niektórzy mniemają, że Amardowie nie stanowili oddzielnego narodu, lecz że to raczej jest nazwą góralskich plemion, trudniących się rozbojem.
Amari (Michał), uczony włoski, ur. 1806; po śmierci ojca, który za przestępstwo polityczne zginął na rusztowaniu (1832), przejął cały ciężar pracy na utrzymanie licznej rodziny, sam zaś popadłszy w podejrzenie, otrzymał rozkaz
