śmy jest godnością najwyższą w zawodzie dyplomatycznym, albo nadzwyczajnymi, do którego to ostatniego tytułu zwykle dodaje się miano ministra pełnomocnego. Częstokroć wyraz: ambassador używany jest zupełnie ogólnie, na oznaczenie jakiegokolwiek rzędu agenta dyplomatycznego, a więc oprócz powyższych dwóch godności: sprawującego interessa i ministra rezydenta. Głownem zadaniem ambassadorów, jak w ogóle wszystkich agentów dyplomatycznych, jest czuwanie nad życiem, wolnością i własnością swoich współkrajowców; na wschodzie służy im nawet nad niemi prawo juryzdykcyi. F. H. L.
Amberg, miasteczko w Bawaryi, liczące 8000 mieszkańców, niegdyś stolica Wyższego Palatynatu. Posiada gimnazyjum, seminaryjum, biblijotekę publiczną, arsenał i rękodzielnię broni palnej, wydającą rocznie do 12,000 wybornych strzelb myśliwskich i karabinów. W dziejach wojennych Amberg słynie ze zwycięztwa, które tu 24 Siepnia 1796 odniósł arcyksiąże austryjacki Karol nad generałem Jourdan.
Amberger (Krysztof), malarz niemiecki w XVI stuleciu, urodzony w Norymberdze, następnie osiadł w Augsburgu, gdzie w 1530 roku wymalował portret Karola V, który go wielce cenił i zwykle porównywał z Tycyjanem. Portret ten znajduje się obecnie w muzeum berlińskiém. Amberger historyję Józefa, syna Jakóba, przedstawił w 12 obrazach, uchodzących za jego arcydzieła. Był on uczniem Holbeina młodszego, którego naśladował sposób malowania. Galeryja w Monachijum posiada jeszcze niektóre inne jego dzieła. Amberger umarł około roku 1560.
Ambert, (Joachim Maryja), pisarz wojskowy francuzki, urodzony 1804 roku w Cahors, syn generała z czasów rzeczypospolitej; ukończywszy w 1824 roku szkołę wojskową, należał do dziewięciu kampanij w Hiszpanii, w Belgii i w Algieryi, głównie jednak odznaczył się jako pisarz. Ambert za częstemi urlopami zwiedził całą prawie Europę i Amerykę, mianowicie długo przebywał w Gwadelupie i Nowym Orlanie, a wszędzie zbierał ciekawe wiadomości do miejscowej historyi militarnej. Jako współpracownik należał do licznych pism peryjodycznycznych, oprócz tego zaś napisał kilka prac obszerniejszych, jako to: Eloge du marechal Moncey; Esquisses historiques et pittoresques des differents corps d’armee (Saumur 1835 i 1837); La colonne Napoléon et le camp de Boulogne i inne, które w 1848 r. zjednały mu wybór na członka zgromadzenia ustawodawczego. Wkrótce jednak złożył swój mandat i w stopniu pułkownika wstąpił na powrót do armii czynnej.
Ambicyja (z łacińskiego ambitio), wysokie uczucie własnych zasług, znaczenia, bądź rzeczywistych, bądź przywidzianych, żądza czci, wyniesienia się nad innych, dla zdobycia dostatków, władzy i sławy. Jeżeli posłuszna sumieniu i obowiązkom, ma tylko na celu dobro publiczne i pożytek społeczeństwa, ambicyja jest namiętnością dusz szlachetnych, i dzielną sprężyną najświetniejszych czynów. Przeciwnie wylęgła z egoizmu i próżności, jest namiętnością szkodliwą, i jeżeli nie jest plagą dla narodu, lub społeczności, może być powodem, miotanym tego rodzaju namiętnością, drogi do podłości i znikczemnienia. O takiej pisze w Argenidzie Wacław Potocki:
„Gdy się hardém skrzydłem, aż podniebo wzbija,
Że sieść nie chce, paść musi głupia ambicyja.“
Wyraz ten, od najdawniejszych pisarzy naszych używany, dotąd przetrwał w pierwiastkowym znaczeniu np.: „Szlachetna ambicyja każdemu potrzebna." „Ambicyja tego człowieka niema granic, i wszystkie drogi są dla niego dobre, aby jej dogodził.“ Ztąd poszły wyrazy: ambicyjant, człowiek ambitny, wywyższe-
