się przeląkł i pisać nie mogłem tego co mówił, aż to widzenie przeszło. Jam to oznajmił kustoszowi dyjakonowi, u któregom był w poruczeniu: a on powiedział, żem na nim Ducha świętego widział.“ L. R.
Ambroży Alexandryjski, był w początkach III wieku zwolennikiem sekty Gnostyków, a nawrócony przez Orygenesa na wiarę katolicką, poświęcił odtąd wielki swój majątek wspieraniu Orygenesa w olbrzymiém jego przedsięwzięciu Hexaplów. Zakupywał dla niego rękopisma, utrzymywał swoim nakładem czternastu sekretarzy i t. d. Został dyjakonem w Alexandryi i umarł męczennikiem r. 251 czy 252. Kościół obchodzi jego pamiątkę jako wyznawcy.
Ambroży Kameduła, Tak zwykle nazywają sławnego generała Kamedułów Ambrożego Traversari, który wsławił się na soborze bazylejskim, jako obrońca Eugenijusza IV i gorliwy opiekun nauk. Urodził się w Portico, blizko Florencyi, około roku 1386; uczył się języka greckiego pod Emmanuelem Chrysolorasem, w 14-ym r. życia (1400 r.) wstąpił do zakonu Kamedułów, został ich generałem r. 1431, usiłował przywrócić surową karność w swoim zakonie. Był wysłany przez Eugenijusza IV na sobory w Bazylei (1435 r.', we Florencyi, a potém w Ferrarze. Cesarz Jan Paleolog, przybywszy na ten sobór z Konstantynopola, zaświadczył, że nikt z łacinników lepiej od Ambrożego nie umiał po grecku; jemu przeto polecono ułożenie formuły unii między Kościołami wschodnim i zachodnim. Umarł r. 1439. Przetłómaczył z greckiego na łaciński wielką liczbę Ojców Kościoła, tudzież pisarzy świeckich, księgę pseudo-Dyjonizyjusza Areopagity de Coelesti hierarchia; żywot ś. Jana Złotoustego, przez Palladyjusza; dzieła ś. Jana Klimaka; mowy ś. Efrema: Dyjogenesa Laercyjusza; nadto, sam napisał: kronikę góry Kassynu, Historyję swoich czasów, kilka żywotów świętych i mów, traktat de Sacramento admirabili Corporis Christi. Listy jego zebrał w jednym tomie Kozma Medyceusz.
Ambryssus, starożytne miasto w Focydzie. na południowym stoku Parnassu, podwójnemi murami obwarowane przez Tebańczyków w obronie przeciwko Filipowi Macedońskiemu. W pobliżu Ambryssu znajdowała się wspaniała świątynia czczonej tu z wielką wystawą bogini Atemis Dictynnaea; świątynię tę zburzył Filip wraz z wszystkiemi miastami focyjskiemi. — Ambryssus, rzeczka w Tessalii, bierze swój początek pod górą Otrys, przechodzi przez równinę Krocyjską wpada do zatoki Pelazgijskiej, dzisiejszego Golfo di Volo.
Ambubaje (od wyrazu syryjskiego abub, alibub, piszczałka), tak nazywały się w starożytności, towarzystwa syryjskich artystek, w rodzaju bajaderek, które podczas uroczystych zabaw śpiewały i grały na piszczałkach w miejscach publicznych, zwłaszcza w cyrku w Rzymie. Obok tego zajmowały się rzemiosłem, nie zostającem pod opieką Muz, i dla tego Swetonijusz (Nero, 27) kładzie je na równi z kapłankami Wenery Vulgivaga.
Ambulans (z francuzkiego: ambulance). Jest to zakład ruchomy, przeznaczony do pierwszego opatrywania rannych na polu bitwy, przed ich pomieszczeniem w stałych lub polowych lazaretach. Wydoskonalenie i rozszerzenie systematu ambulansów, jest dziełem najnowszych czasów. Szybkie ruchy wojsk, częste i krwawe bitwy w kampanijach Napoleońskich, równie jak rozbudzony z postępem czasu duch filantropii, przyczyniły się głównie do rozszerzenia i ulepszenia, bardzo wprzód niedostatecznych środków pomocy lekarskiej na polu bitwy. Do należytej działalności ambulansów, potrzeba odpowiednich przyrządów i materyjałów, równie jak odrębnie zorganizowanej służby. Do takich przyrządów należą np. wozy ambulansowe, narzędzia chirurgiczne, środki opatrzenia, materyjały apteczne, i t. p. Służba zaś ambulansowa składa się już to z lekarzy woj-
