Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/60

Ta strona została przepisana.

schronić do Kastylii, gdyż oskarżano go, jakoby należał do spisku, którego celem było złączenie Portugalii z Hiszpanija. Ferdynand katolicki przyjął go dobrze i również uczynił swoim ministrem finansów. Wyniesienie to nie mogło wszakże osłonić go od prześladowania, którego celem byli żydzi w roku 1492. Abrabanel udał się więc do Neapolu, gdzie niemniej uprzejmego doznał przyjęcia od Ferdynanda I, lecz gdy Karol VIII opanował Neapol. Abrabanel był zmuszony uciekać do Sycylii, zkąd udał się do Korfu, a następnie do innych miast, w których jego współwyznawców tolerowano. Umarł roku 1508 mając lat 71 w Wenecyi, gdzie zaskarbił sobie łaski przez załatwienie nieporozumień handlowych tej rzeczypospolitej z Portugaliją. Żydzi uważają Abrabanela za jednego z największych swoich uczonych. W istocie, w pośród niepokojów i trosk tak burzliwego życia, znalazł on dość czasu do wydania licznych pism, jako to: tłómaczenie biblii, historyja ludu żydowskiego i apologija jego wyznania. Abrabanel zostawił dwóch synów, z których jeden nawrócił się na religiję chrześcijańską, a drugi znakomitym został lekarzem.

Abradates, król Suzy, walczył najprzód przeciwko Cyrusowi, lecz gdy ten obszedł się wspaniale z piękną jego żona Panteą, wziętą w niewolę, pojednał się z nim i przeszedł na jego stronę. Poległ w bitwie pod Tymbreą roku 548 przed Chr. Pantea z rozpaczy przy zwłokach jego życie sobie odebrała; obojgu małżonkom Cyrus postawił wspaniały pomnik.

Abraham (z hebr. ojciec mnóstwa, albo narodów), poprzednio Abram (ojciec wysoki), syn Thare, urodzony w Ur, w Chaldei, roku świata 2,008, przed n. Chr. roku 1992, dziewiąty potomek Sema. Na rozkaz Boga, opuścił miasto rodzinne i udał się do Haran, w Mezopotamii, a ztąd, po śmierci ojca, do Palestyny, zamieszkanej przez Chananejczyków, którą Bóg obiecał jego potomkom. Głód zmusił go do szukania przytułku w Egipcie, gdzie mu król tameczny zabrał żonę Sarę, którą on nazywał siostrą swoją; ale potem oddał. Ztąd wrócił Abraham do ziemi chananejskiej, i rozbił swe namioty między Bethel i Hai, gdzie wprzód zbudował ołtarz Bogu. Przeszedłszy na dolinę Mambre, uwolnił synowca swego Lola, z rąk króla Chodorlahomora, który wziął go w niewolę podczas wojny z królem Sodomy. Za powrotem z tej wyprawy, gdy Abraham szedł koło Salem czy Jeruzalem, król tego miasta i kapłan Najwyższego Melchizedech, ofiarował mu chleb i wino, co było figurą przyszłej ofiary Chrystusa. Bóg powtórzył obietnice swe co do licznego potomstwa Ahrahama. Miał on najprzód syna Izmaela ze służebnicy Agary; a później Sara, chociaż w podeszłym już wieku, powiła mu syna Izaaka. Tego, na rozkaz Boga, Abraham gotów był zabić w ofierze; ale anioł powstrzymał mu rękę, gdyż Bóg chciał tylko doświadczyć jego posłuszeństwa. Ponowił z nim poprzednie przymierze Bóg, i na znak onego postanowił obrzęd, dotąd zachowywany między Izraelitami, obrzezanie. Po śmierci Sary, Abraham wziął za żoną Cethurę i miał z niej sześciu synów. Umarł w 175 roku życia, na 1817 lat przed Chrystusem, roku świata 2183; pogrzebiony obok Sary w skale Macphela, nad którą później zbudowano kościół, zamieniony przez Turków w meczet. Abraham był pierwszym patryjarchą i prawdziwym ojcem ludu wybranego i za takiego, według ducha, uważany też w Nowym Testamencie, który go przedstawia za wzór niezachwianej wiary i tych, którzy z wiary są nazywani synami Abrahamowymi. (Galat. 3, 7). Sam Chrystus rzekł, że „Abraham żądał aby oglądał dzień mój: i oglądał i weselił się.“ (Jan 8, 56). L. R.

Abraham, albo Abraames, Abratnes (Święty), z dyecezyi Cyr, w Syryi, obrał zrazu żywot pustelniczy. Później opowiadał słowo Boże na wschodnich krańcach Libanu, gdzie wielu pogan nawrócił. Wróciwszy do pustelni, mimowol-