Belizy; d) Rzeczpospolita Nicaragua (1,677 mi) □ i 260,000 mieszkańców) z miastem stołecznem Leon, niepokojona w ostatnich latach przez północnoamerykańskiego flibustyjera Walkera. W 1856 roku przyłączono do tej rzeczypospolitej krainę Moskitów, zamieszkałą przez niepodległych Indyjan (2,346 mil □); e) Rzeczpospolita Costa Rica (746 mil □ i 215,000 mieszkańców), z miastem stołecznym San Jose. B. W Ameryce południowej: VIII. Rzeczpospolita Nowa Granada (24,535 mil □ i 2,363,000 mieszkańców), z miastem stołecznym Santa Fe de Bogota i portem Kartageną. Międzymorze Panama tworzy obecnie oddzielną rzeczpospolitą, połączoną jednak z Nową Granadą pod względem stosunków zagranicznych i wojskowych. IX. Rzeczpospolita Venezuela, ma 20,097 mil □ i 1,356,000 mieszkańców, z miastem stołecznym Carracas. X. Rzeczpospolita Ecuador, dawniejsza Kolumbija, ma 13,421 mil □ i 665,000 mieszkańców, z miastem stołecznem Quito, które w Kwietniu 1859 r. przez trzęsienie ziemi zupełnie zostało zburzonem. XI. Rzeczpospolita Peru, i miastem stołecznem Lima; ma 23,941 mil □ i 2,106,000 mieszkańców. XII. Rzeczpospolita Boliwija, z miastami stołecznemi Chuquisaca i La Paz, ma 22,409 mil □ i 2,326,000 mieszkańców. Boliwija na małej tylko przestrzeni dotyka do morza. XIII. Rzeczpospolita Chile (Chili) (6,635 mil □ i 1,439,000 mieszkańców), z miastem stołecznóm Sant Jago. Na południu miasta Conception rozciąga się kraina związkowa Wolnych Araukanów, z którą łączą się terrytoryja Chilijskie Valdivia, wyspa Chiloe, wyspy Chenos i Wellingtońskie. XIV. Cesarstwo Brazylijskie, z miastem stołeczném Rio de Janeiro, ma (147,624 mil □ i 6,073,000 mieszkańców). Brazylije przerzynają olbrzymie rzeki: Amazonka czyli Solimano, Wyższa Parana i Rio San Francisco; do niej należą także wyspy Fernando Noronha, w stronie północno-zachodniej przylądka St. Roque; wyspa Trinidad na wschód Rio-de Janeiro i wyspa Martin Vaz. XV. Rzeczpospolita La Plata czyli Konfederacyja argentyńska, ma (28,270 mil □ i 1,100,000 mieszkańców); powstała z rzeczypospolitych Argentyńskiej, oraz z Uruguay i Paragnay, czyli Banda Oriental. Siedliskiem rządu związkowego jest miasto Parana, powyżej Bnenos Ayres. XVI. Patagonija, na samem południu stałego lądu, ma (18,000 mil □ i 150,000 mieszkańców Indyjańskich), z których Peszerechy zamieszkują Ziemię Ogniową. (Bliższe szczegóły dotyczące opisu pojedyńczych krajów Ameryki, znajdzie czytelnik tego dzieła pod właściwemi artykułami). Z pomiędzy mnóstwa dzieł traktujących o Ameryce, wymienimy tu tylko parę najcelniejszych, jako to: Alexandra Humboldta Examen critique de l histoire de la geographie du Nouveau Continent (5 tomów; Paryż 1836—39); Long, Portes i Tucker America and the West-Indies geographically described (Londyn 1843); Mac Gregor The progress of America (2 tomy; Londyn 1847); Andree Amerika (Brunświk 1851—55). F. H. L.
Amerykańska literatura, ob. Angielska literatura.
Amerykańska metoda pisania, (Carstaers’a); ob. Kalligrafija.
Amerykański Nos, przylądek na północno-zachodnich brzegach Ameryki.
Amerykańskie Kościoły. Spowiednik i jałmużnik Kolumba ojciec Solozzono, z zakonu Mariae de Mercede, był pierwszym apostołem nowego świata. Zakon jego miał tu później wielkie zakłady, posiadał ośm obszernych prowincyj i dokonał wiele przecudnych nawróceń. Kiedy w roku 1493 puścił się Kolumb z Kadyxu po raz drugi, dla odkrycia nowych krajów, udało się z nim dwunastu kapłanów tak świeckich jako też z różnych zakonów, pod przewodnictwem Bernarda de Buil, Benedyktyna, dla opowiadania w tym kraju Ewangelii; papież mianował go generalnym wikaryjuszem apostolskim dla Ameryki. Większa
