Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/640

tysięcy, a biskupia stolica 10,000. — 90. Apostolska prefektura południowej Ameryki. Szereg biskupstw Ameryki nieobejmowal jeszcze całej Ameryki południowej; troskliwy więc Papież o tych katolików, którzy rozproszeni nie należeli do żadnej z erygowanych dotąd dyecezyj, założył apostolską prefekturę dla rzeczypospolitej Argentyńskiej.—91. Apostolski wikaryjat Texas, poprzednio w prowincyi Mexyku, dzisiaj w jednym ze Stanów Zjednoczonych został zniesiony r. 1849, a miejsce jego zastąpiły dwa nowe biskupstw w Galveston i w Monterey, w Kalifornii, których ludność z każdym dniem wzrastająca, dokładnie obliczoną być nie może w tej chwili. — 92 Biskupstwo Tlascala albo Puebla de los Angelos, założone w r. 1527 w Tlascala, a w r. 1550 przeniesione do Puebla de los Angelos, liczy ludności do 800,000, a stolica biskupia przeszło 90,000. Miało przed zamieszaniami politycznemi do 30 klasztorów.— 93. Biskupstwo Toronto, w wyższej Kanadzie. Liczba wiernych ciągle wzrastająca w Kanadzie była powodem odłączenia w r. 1841 części kraju od biskupstwa Kingston i utworzenia z niej nowej dyecezyi Toronto, liczącej do 45,000 wiernych. W r. 1845 pierwszym biskupem tej nowej dyecezyi był Michał Powel. — 94. Apostolski wikaryjat St. Trinidad. Wikaryjat ten, oprócz wyspy tegoż nazwania, obejmuje jeszcze 15 wysp Anglii podległych: Barbados, ś. Łucyi, Granado, Dominica i. t. d. Liczba wiernych wynosi do 160,000 czyli trzecią część całej ludności tych wysepek. — 95. Biskupstwo Truxillo, w południowej Ameryce, w Peru, założone w XVI wieku, liczy 300,000 katolików, a biskupia stolica 10,000. — 96. Arcybiskupstwo Venezuela albo Caracas, założone w r. 1532, dawniej zostawało pod metropoliją San-Domingo. We wspomnionym roku na stolicę naznaczoną była Venezuela, to jest: mała Wenecyja, tak nazwana dla podobieństwa z Wenecyją europejską: ale w r. 1567 dyecezyja została przeniesiona do Caracas. Liczba wiernych wynosi 300,000, a stolica biskupia liczy 30,000 wyznawców Kościoła Rzymskiego,— 97. Biskupstwo Vincennes, w Ameryce Północnej; obejmuje stan Indyjana, mający do 1,700 mil kwadratowych. Ludność dyecezyi wynosi dzisiaj przeszło 50,000, a stolica biskupia 4,000.—Obok Kościołów katolickich, tudzież wyznań ewangelickich: augsburg-skiego i reformowanego, w Ameryce, a szczególniej Północnej, znajduje się mnóstwo rozmaitych sekt chrześcijańskich, z których główniejsze wymieniamy: 1) Prezbiteryjanie (ob.) w swych różnych rozgałęzieniach liczą 2,175,000 członków, gmin 3,744, a pastorów 2,898. Zarząd najwyższy jest przy generalnym synodzie. — 2) Baptyści (ob.) liczą i 300.000 członków, 7,130 gmin i 4,907 pastorów. Sekta ta małych dzieci nie chrzci, przysięgi w żadnym przypadku nie dozwala, naucza także, że wojua jest zakazana, procentu żadnego nie bierze i żonatych uważa za niedoskonałych. Rozszczepia się na kilkanaście gałęzi.—3) Kongregacyjonisci (ob.) mają 1,400,000 członków, 1,300 gmin i 1150 duchownych. Sekta ta ważność duchownych postanowień uznaje tylko wtedy, kiedy są dobrowolnie przyjęte; rząd kościoła zostaje u nich przy wszystkich męszczyznach gminy; w niedzielę na ulicy nie ukazują się, żon swych nie całują i włosy do pewnej długości dla uczczenia Boga obcinają.—4) Metodyści (ob.) liczą 3,000,000 członków, gmin 3,506, a pastorów 8,800, między temi trzy tysiące podróżujących dla obudzenia ducha.—5) Episkopalni (ob.) liczą członków do 600,000, gmin 950, a duchownych 850 tak się nazywają, że w hierarchii kościelnej przypuszczają presbyterów i biskupów. Zarząd duchowny jest u nich przy konwencji, która ma dwie izby i ogólna odbywa się co trzy lata.— 6) Menoniści (ob.) mają członków 152,000 w 200 gminach. Przysięgi nigdy