dziste wschody. W około teokallów były duże dziedzińce, w których znajdowały się mieszkania kapłanów i inne miejscowości do służby bogów potrzebne. Forma piramidalna powtarza się również i w innych budynkach, o ile objętość pojedynczych pięter stopniowo się zmniejsza, wszystko to zaś dowodzi, że architektura Mexykańska była siebie świadomą, jakkolwiek niekoniecznie świadczy o zbyt wysokim stopniu jej rozwoju: wszystkie bowiem szczegóły i części utworzone są w niej według najprostszych prawideł, i tak np. na przyozdobienie ścian używano jedynie linii prostych i łamanych, zygzaków i t. p. Dachy były albo poziome, albo z ułożonych warstwami kamieni jednych nad drugiemi, zaś dziwny ten rodzaj dachów, oraz brak wszelkich filarów, nie dozwalały architektowi rozprzestrzeniać się na wewnątrz. W połączeniu z pomnikami archi-tektonicznemi znajdują się również po większej części utwory rzeźby, już to jako płaskorzeźby, już też jako odosobnione posągi, a w nich daleko wyraźniej jeszcze poznać można różnice, dowodzące różnych epok, a nawet i narodowości. W 1850 r. konsul Squiers na wyspach Pensacola w Omatepek, na jeziorze Nikaragua, jakoteż na wyspach Monotimbita, na jeziorze Monagra, odkrył pewną liczbę kolosalnych posągów boźyszczów, różniących się całkiem od innych rodzajów rzeźby. Malowidła hieroglifyczne Mexykanów, składające się z prosto kolorowanych konturów, tenże sam wykazują styl co ich rzeźby: niektóre z nich znajdują się po muzeach europejskich, jak np. w królewskiej biblijotece Drezdeńskiej. Również w tych muzeach liczne widzieć można sprzęty z metalu i gliny, wyrobione starannie, do których głównie zaliczyć wypada wyobrażenia zwierząt. Jednym z najpiękniejszych w Europie zbiorów Starożytności Mexykańskich, jest gabinet Uhde’go, w Handschuchsheim, pod Heidelbergiem. F. H. L.
Amerykańsko-Rossyjska Kompanija, (ob.) Rossyjsko-Amerykańska Kompanija.
Ames, Amezyjusz (Wilhelm), angielski teolog, ur. 1578 w Norfolk; po ukończeniu uniwersytetu w Cambridge prześladowany za swój purytanizm, uszedł do Hollandyi, gdzie zostawszy professorem teologii w Franecker, na synodzie w Dortrecht gorliwie wystąpił przeciwko Remonstrantom i napisał wielokrotnie wydane dzieło przeciw Bellarminowi, p. t.: Bellarminus enercatus, w którem bronił i rozwijał systemat purytański. oraz bardzo wziętą teologiję moralną p. t.: Schedulla theologica. Ames um. 1633 r. w Roterdamie, gdzie ostatnio był kapelanem przy kościele angielskim. — Ames (Natanael), prawnuk poprzedzającego, znakomity lekarz i matematyk, osiadł w Dedham, w Stanach Zjednoczonych Ameryki-północnej; um. w 1765 r. — Ames (Fisher), syn poprzedzającego, z początku był adwokatem w Dedham, rodzinnem swojem mieście, później (1788 r.) przez lat 8 był członkiem kongresu, w którym jako znakomity mówca stronnictwa demokratycznego i gorliwy obrońca swobód ludowych znakomitą odgrywał rolę. Dla zwątlonego zdrowia zmuszony złożyć swój mandat, poświęcał się odtąd nauce i rolnictwu, w Bostonie 1808 r. Z pism jego zasługują na wzmiankę: Pochwala Washingtona i Zbiór Mów parlamentarnych. — Ames (Józef), biblijograf angielski i sekretarz towarzystwa badaczy starożytności w Londynie, napisał historyję drukarstwa i najdawniejszych drukarzy w Angiii, p. t.: Typographical antiquities (3 tomy: 1785). Um. 1759 r.
Ametyst, odmiana fioletowa kwarcu szklistego, krystalliczna, rzadko występująca w pojedyńczych kryształach, ale zwykle znajdująca się w gruppach. Barwa jego zwykle najmocniejsza jest na końcu i stopniowo wzdłuż kryształu
