syna Deukaliona i Pyrrhy. Strabon utrzymuje, że założycielem związku Am-fiktjońskiego był Akryzyjusz, król Argiwski, który chciał tym sposobem obudzić w Grekach dążność do zjednoczenia, ułatwiając przytem nadzór nad zwyczajami religijnemi i stosunkami międzynarodowemi wszystkich państw Hellady. Dwudziestu czterech deputowanych (po dwóch od każdego z 12 państw Grecyi) zasiadało z wielką uroczystością w Delfach, a później w Anthela, niedaleko Termopylów, i wyrokowało o wszystkich publicznych sprawach tyczących się przestępstw religijnych i pogwałcenia pokoju. Naród skazany na karę pieniężną, obowiązanym był uiścić się z niej w oznaczonym terminie, w przeciwnym bowiem razie związek Amflktyjoński podwajał karę, a gdy i to nie pomagało, wówczas wzywano pozostałe mocarstwa do wykonania wyroku siłą oręża: jak to widzimy np. w wojnie Focyjskiej czyli świętej. Związek Amfiktyjoń-ski istniał jeszcze pod panowaniem Cesarzów Rzymskich i dopiero po upadku wyroczni Delfickiej, utracił swój byt i powagę. Z dzieł traktujących o tej instytucyi zasługują na uwagę: 1) Ueber den Bund der Amfiktionen (Tittman 1812) 2) De Consilio Amphictyonum 1828 Heinsberg.
Amfila, zatoka na wschodniém pobrzeżu morza Czerwonego, zasiana drobne-mi wysepkami w liczbie 13, z których największa nie przenosi pół mili długości. Wyspy te, formacyi częścią wapiennej, częścią koralowej i madreporowej, pokryte cienką warstwą ziemi rodzajnej, są dzisiaj bezludne. Jedna z nich tylko, Kitto, przedstawia ślady dawniejszego osiedlenia.
Amfilochijusz święty, biskup Ikonijum, urodzony w Kappadocyi, poświęcił się naprzód krasomóstwu i powołaniu adwokata, później zaś udał się na pustynię, wsławił się tam wielką pobożnością i wybrany został r. 375 biskupem Ikonijum i metropolitą Lykaonii. Czynny odtąd brał udział w sprawach kościelnych swojego czasu, znajdował się na drugim soborze powszechnym konstantynopolitańskim, sam zwołał sobór r. 383 przeciw Messalijanom, wzywał cesarza Teodozyjusza Wielkiego do wytępienia aryjanizmu, i w ścisłej żył przyjaźni za S. Bazylim Wielkim, metropolitą sąsiednim i ze ś. Grzegorzem Nazy-janzeńskim. Żył jeszcze r. 392, kiedy ś. Hieronim układał swój katalog pisarzy kościelnych: Cathalogus Scriptorum Ecclesiae. Niewiadomy jest rok jego śmierci. Dawni Ojcowie Kościoła i wiele soborów przytaczają ułamki z kilku zaginionych dzieł Amfilochijusza; X. Combefis zebrał troskliwie te ułamki i wydał r. 1644, w Paryżu, z pozostałemi dziełami Amfilochijusza, do których należą: ośm kazań, poemat do Seleukusa o księgach świętych, i żywot ś. Bazylego; lecz autentyczność tych wszystkich dzieł jest wątpliwą, i Oudin (Commentatio de Scriptor. Eccles. II, 216), przyznaje one Amfilochijuszowi, metropolicie Cyzyku, spółczesnemu Focyjusza. Inni, jak np. Dupin, uważają poemat o księgach świętych za dzieło ś. Grzegorza Nazyjanzeńskiego, a żywot ś. Bazylego, zresztą pełen baśni, za płód bardzo późniejszy jakiegoś Greka. Z pomiędzy kazań, mianowicie czwarte i ósme są fałszywe. Ale list synodalny ś. Amfilochijusza, pisany w obronie nauki prawowiernej o Trójcy Świętej, który Cotelier przedrukował w tomie II. swoich Monumenta Ecclesiae Graecae, str. 98 jest autentyczny. Wszystkie pisma ś. Amfilochijusza znajdują się w tomie VI. Bibliotheca Gallandi. Sławne są trzy listy kanoniczne ś. Bazylego do Amfilochijusza; Molkenbuhr i Binterim, bez dostatecznego powodu, zaprzeczali ich autentyczności. Grecy i Łacinnicy obchodzą pamiątkę ś. Amfilochijusza dnia 23 Listopada. L. R.
Amfilochus, wieszcz grecki, syn Amfijareusa i Eryfili z Argos, uczestniczył w wyprawie Epigonów przeciwko Tebom i w wojnie trojańskiej. Po powrocie
