Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/661

Ta strona została przepisana.

dywanów, wstążek i t, p. zużywają rocznie za 6 milijonów franków jedwabiu, wełny i bawełny. W Amiens urodził się Piotr pustelnik, który mową swoją pobudzał ludy do wypraw krzyżowych.— W d. 27 Marca 1802 r. Józef Bonaparte, margrabia Cornwallis, oraz pp. Azara i Schimmelpennink, podpisali w Amiens tak zwany „pokój Amieński,“ który miał załatwić wszelkie spory między Francyja, Angliją, Hiszpanija i rzecząpospolitą Batawską (Hollandyją). Na mocy tego pokoju, Anglija otrzymała wyspy Ceylon i Trinidad oraz wolny wstęp do portów przylądka Dobrej-Nadziei; Francyi przywrócono oderwane od niej kolonije; rzeczpospolita Siedmiu Wysp uznaną została przez mocarstwa; Maltę powrócono zakonowi; Hiszpanija i rzeczpospolita Batawska odebrały dawne swe posiadłości zamorskie. Do tych głównych warunków przyłączone zostały inne jeszcze, jak np., źe Francuzi opuszczą Rzym, Neapol i Elbę, źe dom Orleański wynagrodzonym będzie za poniesione straty i t. p. Do pokoju amieńskiego przystąpił także Selim, sułtan turecki, któremu mocarstwa zagwarantowały niepodległość posiadłości w Europie. Ale wszystkie te zabiegi okazały się płonnemi, gdyż traktat ten wzbudził powszechne niezadowolenie w Anglii, zwłaszcza gdy Bonaparte przygotowywać się zaczął do silnej wyprawy przeciwko wyspie San-Domingo, i zamierzył ustanowić konsulaty francuzkie we wszystkich portach irlandzkich. W takim rzeczy stanie Anglija nie chciała opuścić Egiptu i Malty, utrzymując, że Napoleon zagraża tym krajom, i zażądała nawet: aby Francyja wynagrodziła straty królowi Sardyńskiemu wygnanemu ze stałego lądu i oczyściła z wojsk swych rzeczpospolitą Batawską i Helwecką. Żądania te przesłane zostały gabinetowi paryzkiemu w kształcie ultimatum w dniu 10 Maja 1803 r., ale odrzucone przez Napoleona zmusiły Angliją do wypowiedzenia wojny, w skutek czego pokój w Amiens zawarty, zerwany został.

Amijant, odmiana amfibolu, zwana także asbestem giętkim w postaci włosi-stych, zrosłych z sobą kryształów, lub mass zbitych, złożonych z nadzwyczaj cienkich włókien. Włókna te łatwo się oddzielać dają, są miękkie, giętkie i sprężyste. Wpółprzeświecający, z blaskiem jedwabistym; szarawo, żółtawo, czerwonawo-biały, czasami zielonawy, rzadko czerwony. Daje się skręcać, prząść i tkać, robią więc z niego knoty do lamp i tkaniny niespalne. Znajduje się w cienkich żyłach w serpentynie i innych skałach w Tyrolu, Piemoncie, Szwajcaryi, na St. Gothardzie, w Sabaudyi, Delfinacie, Korsyce, Anglii, Szkocyi, Saxonii, Szlązku i t. d. K. J.

Amik Bokhari, (ob. Bokhari).

Amilkar, nazwisko kilku wodzów kartagińskich, z których najpierwszym był Amilkar, syn Magona, zwyciężony r. 480 przed nar. Chr. przez Gelona w Sycylii, w tym samym dniu, w którym Temistokles pod Salaminą odniósł zwycięztwo nad Persami. Trzech innych Amilkarów było współczesnych Aleiandrowi Wielkiemu i Agatoklesowi. — Piątym z kolei był Amilkar Barkas, nie tyle jeszcze głośny dla swych czynów wojennych, ile raczej dla tego, że był ojcem sławnego Annibala. Amilkar urodził się w Kartaginie, z rodziny mającej się za potomków dawnych królów syryjskich. W młodym już wieku otrzymał dowództwo nad armiją kartagińską w Sycylii; przed udaniem się jednak na miejsce swego przeznaczenia, skierował flotę swoją do Italii, której brzegi spustoszył, i dopiero łupem okryty popłynął do Sycylii. Tu pobił sprzymierzeńców rzymskich, a nawet samych Rzymian; gdy jednak drugi wódz kartagiński, Hannon, przegrał z konsulem Lutacyjuszem walną bitwę morską, Kartagińczycy zmuszeni prosić o pokój, zlecili prowadzenie układów Amilkarowi, który z oburzeniem podpisał traktat, stawiający ojczyznę jego w zawisłości od Rzymu. Powróciwszy do Afry-