newskieh, znalazła w Szwajcaryi wielu przeciwników, w głównej zaś treści jest następująca: Jedyną wolą Boga jest, aby wszyscy ludzie dostąpili zbawienia, pod warunkiem wiary. Warunek ten, mógłby przez wszystkich ludzi być dopełnionym, nie dopełniają go jednak skutkiem wrodzonego im zepsucia, i dla tego w rzeczywistości ta powszechna wola Boża nikogo nie zbawia. Oprócz tego, istnieje w Bogu jeszcze szczegółowa wola, wodług której postanowił na wieki zbawić pewną liczbę ludzi, innych zaś w swej łasce pominąć. Pierwsi będą niezawodnie zbawieni, drudzy niezawodnie potępieni. Pierwsza część twierdzenia Amyrauta, nazwana universalismus hypotheticus, niepodobała się Szwajcarom. Amyraut odznaczał się głęboką uczonością i zostawił liczne dzieła treści exegetycznej, historycznej, dogmatycznej, moralnej, polemicznej i kazania: umarł 1664 r. Zycie i naukę jego opisał Ch. Edm. Saigry, w dziele swojém: These soutenue (Strasburg 1842), oraz Bauer i Zeller w Theologische Jahrbucher 1852 poszyt 1 i 2. L. O.
Amyris, balsamowe ziele, Kl. Rodzaj roślin należący do rodziny Sumakowych (Terebinthaceae), zawiera drzewa i krzewy żywiczne, mające liście składane, kwiaty w wiechy ułożone, pospolicie białe, rosną w Ameryce. Gatunki tego rodzaju dostarczają w medycynie niektórych żywic, jako to: elemi, mirry. Z gatunku Amyrys opobalsamum, przez nacięcie pnia i głównych gałęzi, wypływa sok żywiczny gęsty, żółtawy, zapachu bardzo mocnego, który w medycynie używa się pod nazwiskiem Bahamę de Mecca. Nazwisko balsamu nie jest właściwe dla tej żywicy, bo nie zawiera wcale kwasu benzoesowego, który jest zasadą wszystkich balsamów; równie jak nazwisko miasta Mekki, bo gatunek ten rośnie w całej Arabii l Azyi środkowej. S. P.
Ana, przyrostek grecki, znaczy: pod górę a napowrót, znowu, używany jest w wyrazach złożonych, jak np. Anabazys (ob.). — Ana, w medycynie, umieszczone na recepcie przy ostatniej ingredyjencyi wraz z ilością użyć się mającą, oznacza, że wszystkie ingredyjencyje poprzednio wymienione wejść mają do tego lekarstwa w tejże samej ilości. — Ana, jako zakończenie wyrazu, zwykle imienia własnego, oznacza zbiór anegdotek pewnej osoby dotyczących, lub też drobniejsze wyjątki z jej dzieł, jak np.: Sealigeriana, Baconiana, Voltairiana, Byroniana i t. d. — Ana, jest nazwą złego ducha u Indyjan brazylijskich.
Ana, bogini celtycka, w Szkocyi Anaitą zwana, pani głębi i królowa morskiego dna. Mężem jej Pair. Oboje mieszkają w Anwenie. Podobna do polskiej mitologicznej Marzanny. Wychodzi z morza corocznie na zimę. Co wiosna topią jej bałwany lub wizerunki. Topienie Any było po wszystkich ziemiach celtyckich długo przez lud obchodzone.
Anabaptyści (Wiedertäufer, Nowochrzczeńcy z greckiego ana i baptein), są przeciwnikami chrztu dzieci. Powołując się na dowody czerpane z czasów Apostolskich, twierdzą: że ponieważ apostołowie dzieci nie chrzcili, należy chrzcić dorosłych, udzielając im pierwej naukę religii, aby mogli mieć pojęcie chrztu. Zdanie to, być może, iż miało zwolenników i w pierwszych wiekach chrześcijaństwa; rozwinęło się jednak i weszło w czyn dopiero w epoce reformacji niemieckiej. Przeciwnicy chrztu zawiązali sektę, a nienawidząc Lutra, obwiniając reformatorów o brak energii, brak szczerej chęci przeprowadzenia w chrześcijaństwie ostatecznych zmian, opowiadali naukę swoją, z całym zapałem jakim fanatyzm natchnąć może. Nauka ta powoływała do wspólności, ludzi ducha; do bezpośredniego połączenia się z Bogiem, wspólności wszystkich dóbr ziemskich i niebieskich. Mimo jednak takich pozorów spirytualizmu, w anabaptyzmie Tomasza Muntzera (ob.), w rozruchach wybuchłych między chłopstwem niemieckiém.
