Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/753

Łebczyński musiał się i w Wilnie zajmować sztuką lekarską, albowiem w roku 1805 zdał w uniwesytecie wileńskim examen na chirurga; brat Szyszkiewicz i kilku innych duchownych pilnie słuchali lekcyj anatomii w Wilnie u professora Lobenweina. Jezuici wileńscy zajmowali się niekiedy aptekarstwem i leczeniem zakonników, nie znając anatomii, która u nich ograniczała się w fizyce do wiadomości o budowie oka. W Wilnie na początku XVI wieku zajmować się niekiedy musiano rozbiorem trupów, byli bowiem w owym czasie liczni chirurgowie jako Buchwekan (1518) Katerla i inni: doktrorowie medycyny Rupert Fink, Joachim Cymmermann, Maciej Lettow, i wielu innych. Wszyscy miejscowi chirurgowie stanowili w Wilnie osobne zgromadzenie pod nazwą: Universitas chirurgorum, a pospolicie kontuberniją zwane. Ta kontubernija jakby rzemieślniczo-cechową władzę swoją rozpościerała do roku 1775. Słowem nie było w Wilnie lekarskiego fakultetu, ani osobnego fakultetu Collegium medicum, ani Collegium galeni (jak w Krakowie, w kollegjum większem akademii) aż do dnia 6 Maja 1775 r., w którym prezes komissyi edukacyjnej narodowej, książę biskup Wileński, Ignacy Massalski, wybrał na professora anatomii i chirurgii w Wilnie, swego nadwornego a młodego chirurga Regniera z płacą 200 czerwonych złotych, z kassy komissyi edukacyjnej w Warszawie. W roku 1777 wysyłany był Regnier kosztem księcia Massalskiego do Paryża, dla wyszukania zdatnego anatomika i wybrał Briotet’a, a który chociaż nawet w roku 1781 miał jeszcze tytuł preparatora i demonstratora anatomii w Wilnie, a nie professora, jednakże jako anatomik jednego z pierwszych szpitalów europejskich Hotel de Dietl w Paryżu, wielce dla medycyny wileńskiej był użytecznym przez swoje niezmordowane prace anatomiczne i usposobienie licznych dla Litwy chirurgów. Briotet w roku 1786 razem z prezesem kollegjum fizycznego Strzeckim, skłaniał wileńskiego chirurga Sandeckiego i innych pryncypałów kontubernii chirurgów tegoż miasta, do statecznego posyłania towarzyszów na lekcyje anatomii, a że się wykładała ta nauka po łacinie, więc nieco później, celujący uczniowie medycyny, jak Orłowski, Jan i Józef Berger, de Lonchamps, w roku 1780 powtarzali na przemian anatomiję po polsku. Taki zaś był podówczas zapał do tej ważnej części nauki lekarskiej, iż w roku 1788 znalazł się i trzeci uczeń Brioteta, Jan Czempiński syn lekarza a brat naturalisty Pawła, który w mieszkaniu nawet swojem, przy ulicy Sawicz prywatnie uczył anatomii, licząc między uczniami młodego naturalistę pijara Stanisława Jundzilla. Chociaż zatem Regnier był z tytułu pierwszym professorem anatomii w Wilnie, jednak Briotet nazwać się powinien założycielem tej nauki i twórcą szkoły chirurgów, która dała początek osobnemu wydziałowi nauk lekarskich, w nowo utworzonej szkole głównej W. X. Lit. W tej trzecim wileńskim professorem anatomii był od roku 1782 Bisio, przy którym jednak Briotet. jeszcze lat cztery był preparatorem. Bisio pierwszy w Wilnie, na zasadach sztuki roku 1770 rozbierał ciało ludzkie publicznie, w przytomności kilku lekarzy i uczonych, po Bisio zajął miejsce professora anatomii i fizijologii w Wilnie Jan Andrzej Lobenwein, prace jego były liczne, zamiłowanie przedmiotu wielkie, a w talencie professorskim nikomu z najsławniejszych członków wydziału lekarskiego nie ustępował. Nie godzi się tu zamilczeć że w roku szkólnym 1810—1811, uczony professor weterynaryi Bojanus i adjunkt Mikołaj Mianowski, wymownie wykładający fizijologję, razem z uczniami uczęszczali na lekcyje anatomii ludzkiej dawane przez Lobenwejna; poważny to był i budujący dla innych słuchaczów widok, gdy obaj ci już nie młodzi mężowie, skromnie zasiadając z obu stron osiwiałego weterana, przybierali postać jego