kładał publicznie fizyjologiję. Widzieliśmy naśladowany dokładnie skład ciała ludzkiego, zewnętrzny i wewnętrzny w najdrobniejszych i najsubtelniejszych jego szczegółach, także konie, chrząszcze, pijawki, jedwabnika, organa w oku i uchu wielokrotnie powiększone, i inne osobliwości sztuki naśladowania. Gabinety anatomiczne znajdują się przy wszystkich niemal akademijach lekarskich: największe są w Berlinie, Wiedniu, Neapolu, Paryżu i Londynie. U nas najznakomitszy zbiór okazów anatomicznych fizijologicznych i patologicznych w Wilnie, datujący się od przybycia do Wilna w r. 1777 Brioteta, anatomika wszpitalu Hotel de Dieu w Paryżu, którego Mikołaj Regnier wysłany w tym celu przez księcia Massalskiego, sprowadził na preparatora i demonstratora anatomii w Wilnie. Briotet przez lat 30 trudniąc się anatomiją i chirurgiją, a z tych 4 lata jako preparator przy professorze Bisio, dał pierwszy początek gabinetowi anatomicznemu w Wilnie, po nim Jan Andrzej Lobenweim, przy staraniach prosektora Kiersnowskiego przymnoźył gabinet anatomiczny. Adam Bielkiewicz od roku 1820 pracując ciągle przez lat 20 kilka, postawił zbiór anatomiczny w rzędzie pierwszych w Europie: ku czemu pomocą jemu byli uczniowie medycyny, a mianowicie Ludwik Siewrttk, następnie professor anatomii w Uniwersytecie moskiewskim i Dziekan wydziału lekarskiego; oraz Kuczyński, który wydał rozprawę „de sceleto artificiali construendo“ Wilno, 1838, i podał sposób robienia kościeni ze stawami ruchomemi, a jeden taki, był ozdobą gabinetu anatomicznego Wileńskiego, i zastanawiał publiczność swojem podnoszeniem się na sprężynach ze stołka, na którym siedział. Cały ten zbiór, oczywisty dowód sześćdziesiąt trzech letnich trudów anatomicznych w Wilnie, od roku 1777 do roku 1840, liczący 3,000 okazów, wysłany został najstaranniej do Kijowa, opisanie tego gabinetu znajduje się w Museum anatomicum Vilnenie, in-4to 1842, przez Adamowicza. Dr. J. K.
Anatomija roślin, ob. Organografija.
Anauxit. Minerał odkryty w górze Hradyszcz, blizko Bilin w Czechach. Uważają go za odmianę talku powstałą przez rozkład pyroxenu. Przedstawia się w massach glimastych brudno-szarej barwy, delikatnych w dotknięciu z połyskiem słabym perłowym. Jest to wedle Platlnera wodny krzemian glinki i magnezyi. K. J.
Anawal, miasto w posiadłościach angielskich Indyi Wschodnich, leży o 10 mil od Suraty, w prowincyi Guzerate, słynne gorącemi źródłami i jako miejsce pielgrzymki Hindusów, których corocznie bywa tamże do 200,000.
Anax (po grecku: władca), przydomek Apollina, Dyjoskurów i kilku innych bogów; w liczbie mnogiej Anaktes.
Anaxagoras, jeden z najznakomitszych filozofów szkoły jońskiej, ojciec filozofii attyckiej i twórca nowego poglądu na świat i naturę, z którego wyrósł bezpośrednio czysty deizm Sokratesa i Platona. Ur. 500 r. przed Chr. w Klazomenie w Jonii, syn Hegezybula, po którym znaczny odziedziczywszy majątek, podarował takowy swoim krewnym, żeby staraniem o rzeczy ziemskie nie krępować ducha łaknącego prawdy wiekuistej. Zwiedziwszy Egipt i Azyję, Anaxagoras osiadł w Atenach, gdzie najwięksi ludzie jego epoki: Eurypides, Perykles, Tucydydes i inni, zaciągnęli się do jego szkoły; jemu też zawdzięczało to miasto dobicie się palmy pierwszeństwa w filozofii i w naukach ścisłych. Anaxagoras pierwszy ideę dawniejszych Jończyków o bezwzględnym w rzeczywistości podniósł do pojęcia ducha, wyższego nad wszelką rzeczywistość i całkiem odrębnego od materyi. Najważniejszą jest jego kosmogonija, według której na początku istniała materyja zupełnie chaotyczna, odwieczna, której każda, nawet nieskończenie mała cząstka, zawierała w sobie mieszaninę wszystkich możliwych
