risse einer möglichen Reform in Ungarn.“ Umarł w 1841 w Belgji, dokąd sic był udał w celu zwiedzenia fabryk cukru i machin. — Z pomiędzy trzech jego synów: Andrasy (Mano), najstarszy, urod. 1821, był deputowanym na Sejmie 1847 roku; Andrasy (Gyula), deputowany Sejmu w 1847 i 48 r.; i Andrasy (Aladar) walczył w Siedmiogrodzie, pod przywództwem generała Bema w 1849 r.
Andraszek (Edmund), jeden z najuczeńszych Pijarów polskich, w językach i literaturze starożytnej, oraz historyi naturalnej, biegły nauczyciel i pisarz, członek b. towarzystwa przyjaciół nauk. Urodził się 22 Października 1784 r. w Fredenthal w Szlązku austryjackim. Pierwsze nauki pobierał w Lipniku w Morawii. W roku 1799 przybył do Polski i w tymże roku wstąpił do Pijarów. Nowicyjat odbywał najprzód w Opolu, później w Łukowie. W roku 1808 wyświęcony na kapłana, w tymże czasie pozyskał względy i zaufanie ówczesnego biskupa lubelskiego, Wojciecha Skarszewskiego. Następnie był professorem w Łukowie, w Radomiu, i w b. Konwikcie Warszawskim; w r. 1813 wrócił znowu do Opola na Magistra nowicyjatu. W r. 1818 wezwany na Konsultora i Sekretarza prowincyjalskiego, przyczém nieprzestawał uczyć języków greckiego i łacińskiego. W r. 1822 obrany prefektem b. szkoły Wojewódzkiej w Warszawie przy ulicy Długioj, przy którym to obowiązku, nie zaniedbywał także i prac kaznodziejskich, od roku 1825 pełnił obowiązki Assystenta w Konsystorzu swego Zgromadzenia. Prócz wielu innych zatrudnień, prawie wszystkie biblijoteki zakonne w Warszawie przyprowadził do porządku. Umarł w roku 1837, dnia 24 Czerwca, mając lat 52, w zgromadzeniu przeżywszy lat 38. Był to mąż prawdziwie uczony, kochany w zgromadzeniu, a od uczniów uwielbiany, poważany w ogóle, w językach i literaturze starożytnej oraz nowożytnej wielce biegły, podobnież w botanice, zoologii i mineralogii, w których to ostatnich przedmiotach zbiory dla gabinetów swego zakonu formował. Pisma jakie drukiem ogłaszał, nie pod swoim lecz całego zgromadżenia imieniem wydawał, a takiemi były: 1) Wiele ód w języku łacińskim, z okoliczności Koronacyi Cesarskiej, objęcia katedr, lub konsekracyj prymasów, biskupów, nominacyj administratorów archidyjecezyi, lub wyboru prowincyjałów. 2) Wiele rozpraw po różnych pismach, mianowicie w Pamiętniku Warszawskim umieszczonych. 3) pierwsza księga poezyi Sarbiewskiego, z obszernym komentarzem pod tytułem: Math. Casim. Sarbievii Polon. e. Soc. Jesu Carmina in usum juventutis potissimum scholasticae cum commentario a P. P. Schol. Pijar. Pol. Provin. edita Varsaviae 1830 in-8o. Inne dzieła księdza Andraszka w przedmiotach religijnych, jako to: liczne kazania, tłómaczenia z niemieckiego tyczące się moralności, religii i nauki języków, pozostały w rękopismach z których po śmierci jego ksiądz Radecki wydał. 4) Grammatyka języka łacińskiego dla użytku klass wyższych, przez X. E. Andraszka S. P. professora literatury łacińskiej i greckiej w szkołach publicznych i t. d. wypracowana, a przez S. J. Presiowskiego na język polski wytłómaczona, Warszawa 1830 in-8o, z jednej strony po łacinie, z drugiej po polsku. Na początku tej grammatyki znajduje się opis życia ks. Andruszka, który poprzednio w r. 1837, wyszedł także osobno po łacinie, in-folio kart 3 z ryciną jego grobowca. F. M. S.
Andrault de Buy, herb. Na tarczy owalnej, z góry na dół przepołowionej, ozdobnie oprawionej, w prawej części w polu czerwoném, pół orła białego w koronie, ze złotym snopem w szponach, w lewej zaś części dwa równe pola, w górném niebieskiém 3 gwiazdy złote, z których dwie wyżej, jedna niżej. — W dolnem polu czerwonem trzy rzeki srebrne w poprzecz, przecięta od prawe-
