Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/788

Ta strona została przepisana.

ojca i 7 braci, zabitych przez Achillesa. Poślubiona później Hektorowi, któremu urodziła Astyanasa, czułą była dlań małżonką, jak tego wymowny dowód mamy w rozmowie przed walką i skardze po poległym (Iliada, 6 i 24). Po zdobyciu Troi dostała się Pyrrhusowi, synowi Achillesa, który ją do Epiru powiódł i trzech synów z nią spłodził: w następstwie zaś Helenusowi, bratu Hektora odstąpił, któremu dała jeszcze syna Cestrinusa. Owdowiawszy osiadła w Pergamie, gdzie jej mauzoleum wystawiono. Eurypides także zrobił z niej bohaterkę tragedyi.

Andromanija (z greckiego: andros mąż, mania obłąd), wściekłość, synonima nimfomanii; oznacza chorobę, której głównem zjawiskiem jest chorobliwy nienasycony popęd płciowy u kobiety. Xaw. R.

Andromant, inaczej Androdamant (ob).

Andromeda, córka Cefeusza, króla Etiopii i Kassiopei, równie jak jej matka rzadkiej była piękności. Kassiopeja wynosiła ją nad Nereidy, czem obrażone boginie domagały się zemsty u Neptuna, który nie dość, że ziemie Cefeusza powodzią zalał, lecz nasłał jeszcze potwora morskiego, grożącego mu zniszczeniem. Udano się po radę do wyroczni Ammońskiej, która wyrzekła, że: aby uśmierzyć gniew Neptuna, należy córkę Cefeusza oddać na pastwę potworowi. Zaledwo to doszło uszu Etiopczyków, aliści natychmiast go zmusili do wypełnienia wyroku. Przykuta więc do skały, oczekiwała niewinna Andromeda śmierci, gdy w tém ujrzał ją powracający na Pegazie Perseusz po zwycięztwie nad Meduzą, z głową Gorgony w ręku (mającą własność obracania w kamień wszystkiego co na nią spojrzało). Zdjęty pięknością dziewicy, zabił potwora i otrzymał jej rękę. Minerwa umieściła Andromedę pomiędzy gwiazdy. Konstellacyja ta na północnym leży niebie, w postaci dziewicy z rozpostartemi rękoma do skały przywiązanej.

Andromeda (po arabsku El-mara el muselsela), t. j. przykuta na łańcuchu, Konstellacyja północnej strony nieba pomiędzy 18° i 48“ północnego zboczenia i w pierwszych 30 stopniach wzniesienia prostego, niedaleko Perseusza, Cefeusza i Kassijopei, wyobrażaną jest na kartach nieba w postaci dziewicy z rozpostartemi rękami, do skały przykutej. Należy do 48 konstellacyj starożytności, a Flam-steed liczy w niej 66 gwiazd, z których trzy drugiej wielkości: Alamah od wschodu na nodze, Mirach w pasie, i trzecia el na głowie: ostatnia z nich z trzema głównemi gwiazdami Pegazu tworzy wielki czworobok łatwy do poznania. Ku górze względem Mirach, w stronie półno-zachodniej (pod 40° zbocz. półn. a 9° wzn. prost.) widać znany obłok świetny, w którym Herschel za pomocą swego wielkiego teleskopu dopatrzył punktów świetnych, czyli gwiazd, a przestrzeń pomiędzy niemi jest mgłą wypełniona.

Andronicyjanie, uczniowie niejakiego Andronika, który przejął błędy Seweryjanów. Wierzyli, że górna połowa kobiet jest dziełem Boga, dolna zaś połowa dziełem djabła.

Andronik, uczeń Jezusa Chrystusa, krewny świętego Pawła i jego towarzysz w okowach i więzieniach. Powiadają, że poniósł męczeństwo w Jeruzalem, pospołu z żoną swoją Juniją, d. 11 Paździer. (List św. Pawła do Rzymian, 16, 7),

Andronik (święty), męczennik w Cylicyi, towarzysz ś. Probusa i ś. Taraka(ob).

Andronikus (Livius), pierwszy rzymski poeta dramatyczny, rodem Grek z Tarentu, z początku był niewolnikiem konsula M. Liwijusza Salinatora, który powierzył mu wychowanie swoich dzieci i usamowolnił go. Obeznany z dziełami dramatycznemi Greków i owiany ich genijuszem, Andronikus przedsięwziął utwory ich przesadzić na ziemię łacińską: jakoż podług wzorów greckich napisał 19 sztuk dramatycznych, które wszystkie w Rzymie przedstawiono. Oprócz tego jest autorem hymnów i przekładu Odyssei, oraz wierszowanej historyi rzymskiej,