Andrzejewski (Antoni), znakomity botanik polski Krzemieńczanin, naprzód uczeń a następnie zdolny i odznaczający się tamże nauczyciel. Członek b. Towarzystwa przyjaciół nauk w Warszawie, i badaczów natury w Moskwie, adjunkt zoologii i botaniki w b. Liceum Wołyńskiem, po zamknięciu tegoż przeniesiony w tym samym stopniu do Uniwersytetu ś. Włodzimierza w Kijowie. W r. 1839 naznaczony pełniącym obowiązki professora nauk przyrodzonych w Liceum księcia Bezborodko w Nieźynie, gdzie dosłużywszy przepisanych lat otrzymał emeryturę. Andrzejowski pierwszy zwiedzał i opisał pod względem historyi naturalnej, krainy pomiędzy Bohem a Dniestrem, od Zbrucza aż do morza Czarnego: ułożył i utrwalił terminologiję botaniczną, oraz przysłużył się piśmiennictwu polskiemu, lub w powszechności naukom, przez napisanie i wydanie kilku dzieł dotąd cenionych i użytecznych. Dzieła jego w druku wydane są: 1) Nauka wyrazów botanicznych, dla łatwości determinowania roślin, czyli zastosowania do nich opisów, porządkiem abecadła ułożona. Krzemieniec, 1823 in-8o. 2) Rys botaniczny krain, zwiedzanych w podróżach pomiędzy Bohem i Dniestrem, od Zbrucza aż do morza czarnego, odbytych w latach 1814, 16, 18 i 22. Wilno, 1823 in-8o. 3) Czackia, Genre determine, z ryciną, Krzemieniec 1818 in-4o. 4) Wspólnie z Wilibaldem Besserem swoim professorem, ułożył słownik roślin grekom starożytnym znanych i na polski język przełożonych, umieszczony w Dzienniku Wileńskim na r. 1827, oraz w osobnej odbitce. 5) Do Wilibalda Bessera przez A. Andrzejewskiego, w Pamiętniku Warszawskim 1821 r. 6) Uwiadomienie z Krzemieńca, w Pamiętniku Lwowskim 1821. 7) Wiele jego rozpraw w przedmiocie zoologii, geognozii, palen-tologii i botaniki po francuzku napisanych, umieszczone są w rocznikach towarzystwa naturalistów w Moskwie. Do prac jego, znanych w rękopiśmie należą, w języku łacińskim: Observationes in faunam et florom Kijoviensem, oraz przeznaczonych do dzieła znakomitego botanika Dekandolla: Animadversiones in genera orthoplocarum Brassicarum systematis naturalis vegetabilium celeber. August. Pyr. Decandolle. F. M. S.
Andrzejowskia, Andreowskia. Rodzaj do krzyżowych (cruciferae) należący, u Linneusza w klassie czterosilnej, w rzędzie strąkowym się mieści, Utworzony przez sławnego De Candolla, na cześć polskiego botanika Andrzejewskiego w Krzemieńcu, który szczególniej nad rodziną roślin krzyżowych pracował, zawiera trzy gatunki oddzielone z rodzaju Rukiew (Sisymbrium). Są to rośliny trwałe, mają łodygi cienkie i krótkie, liście równowązkie, kwiaty czerwonawe w grona zebrane: rosną w Syberyi. S. P.
Andujar, miasto w prowincyi hiszpańskiej Jean, u stop Sierra-Moreny, nad rzeką Guadalquivir, przez którą prowadzi most arkadowy. Liczy przeszło 14,000 mieszk., zajmujących się rolnictwem, uprawą wina i oliwy, tudzież hodowlą jedwabników. Przemysł ogranicza się na fabrykacyi mydła, skór i naczyń glinianych do chłodzenia wody, zwanych alcarrazas. W górach pomiędzy Andujar i Baylen, 20 czerwca 1808 generałowie francuzcy Dupont i Vedel poddali się Hiszpanom pod dowództwem Castańosa. W 15 lat później książę d’Angouleme, wysłany przez rząd francuzki na czele wojska do Hiszpanii, wydał w tem mieście 8 sierpnia 1823 rozkaz dzienny, zabraniający władzom hiszpańskim wszelkich aresztowań, bez zezwolenia dowódzcy wojsk francuskich i uwalniający politycznie skazanych. Rozkaz ten liberalną swą dążnością, wpłynął niepomału na uspokojenie całej prowincyi.
Andur, w mitologii skandynawskiej olbrzym normandzki, syn Nagifarego i Notty, czyli Eteru i Nocy, oznacza materyję powszechną, w świecie rozlaną.
