sex, Surrex. Essey), angielskie (Norfolk, Suffolk, południowa część Lincolxshire, Cambridge, większa część strony zachodniej hrabstwa York) i mercyjskie (Skropshire, Derbyshire, Worcester i mniej więcej pozostałe hrabstwa środkowe). Dyjalekta na północ rzeki Humber dzielą się na dwie grupy główne, na północno-angielskie (York, Durham, Cumberland, Westmoreland i część północna Lancastershire) i na szkockie (niziny i nadbrzeża szkockie aż do Inverness). Dyjalekt szkocki posiada dość znaczną literaturę, a nawet pod koniec XV wieku został językiem parlamentu, wszakże od chwili połączenia korony szkockiej z angielską ustąpić musiał pierwszeństwa angielskiemu. Najlepszem do tego dyjalektu źródłem jest Jamieson: Etymological dictionary of the Scottish language (6 tomów; Edynburg, 1841). Pierwsze próby grammatycznego opracowania języka angielskiego znajdują się w grammatykach łacińskich John’a Colet (1510), Williama Lily (1542); najpierwszą jednak grammatykę właściwą ułożył William Bullokan (A brief grammar for English, Londyn 1586). Z pomiędzy jego następców największego znaczenia dostąpili Johnson (1706), N. Bailey (1726), Robert Lowth (1762), Tomasz Sheridan (1786) i Amerykanin Lindley Murray (1795). Dziełem wielkiej pracy jest The Grammar of english Grammars przez Gvold Brown’a (Boston, 1851). Ale jakkolwiek liczne pojawiły się grammatyki angielskie w Anglii i w Ameryce, zawsze jednak brak jeszcze takiej, któraby odpowiadała wyższym wymaganiom naukowym. U nas w Polsce bardzo mało mamy dzieł pomocniczych do nauki tego języka; wymieniamy z nich kilka celniejszych: X. Antoniewicz, bazylian, Grammatyka języka Angielskiego dla Polaków (Wilno, 1788); Haustein, Sposób łatwy uczenia się czytać, podług reguł Sheridana i Walkera (Wilno, 1806) i Wypisy Angielskie (Wilno, 1813); Krystyn Lach Szyrma, Wypisy Angielskie ze słownikiem (Warszawa, 1828). Zasady języka Angielskiego przez Bull’a (Warszawa, 1849); Grammatyka języka Angielskiego (Berlin, 1853). Najpierwszy znakomitszy słownik angielski ułożył Bailey (Londyn, 1728); najklassyczniejszém zaś w tym rodzaju dziełem jest Johnson’a: Dictionary of the english language (najlepsza edycyja 4 tomy, Londyn, 1818). Po nim największe zasługi mają: Richardson, A new dictionary of the english language (2 tomy, Londyn, 1835); Noah Webster. Dictionary of the english language (2 tomy; Springfield, 1848) is Worcester, Dictionary of english language. (Boston, 1851). Nader starannie opracowanym jest Słownik Angielsko-Polski i Polsko-Angielski, wydany nakładem księgarza Behra w Berlinie (1852). Ciekawem jest dzieło wyszłe w 1858 r. w Warszawie p. t.: Zabytki mowy Polskiej w języku Angielskim. Ważnemi pod względem lexykograficznym są jeszcze dzieła Crabb’a, English synonymes (Londyn, 1826) i Nares’a, Glossary for works of Shakespeare and contemporaries (Stralsund, 1827). F. H. L.
Angielski klucz, instrument do wyrywania zębów; ob. Dentystyka.
Angielski Kościół, ob. Anglikański Kościół.
Angielski kwas siarczany, ob. Kwas siarczany.
Angielski metal, biały i kruchy, złożony z równych części mosiądzu i cynku, bardzo używany do serwisów stołowych.
Angielski parlament, ob. Brytanija Wielka.
Angielski plaster, powszechnie znany i używany do zagojenia lekkich ran i skaleczeń. Do sporządzenia go, powleka się za pomocą pędzla wyprężoną w ramkach tkaninę jedwabną czarną, białą lub cielistą — rozczynem I części najdelikatniejszego karuku, w 12 częściach wody dopóki powierzchnia nabierze mocnego połysku. Po zupełném wyschnięciu naciera sie jeszcze stronę odwro-
