Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/890

Ta strona została przepisana.

gosturze kongres, na którym Nowa Granada i Venezuela ukonstytuowały się w oddzielną rzeczpospolitą, pod nazwą Kolumbii.

Angot (Jan), rodem z miasta Dieppe, był synem ubogich rodziców, lecz podróże, jakie odbył po Afryce na początku XVI wieku, tak dalece go wzbogaciły, iż po powrocie swoim do Francyi zakupił znaczne dobra i wziął w dzierżawę od rządu dochody monopolu solnego. W czasie podróży Franciszka I po Normandyi, Angot przyjął tego monarchę w swoim pałacu w Dieppe z taką okazałością i przepychem, że go uradowany Franciszek mianował gubernatorem miasta, Wkrótce potem Portugalczycy schwytali zdradziecko okręt, należący do Angola i nie chcieli go zwrócić. Angot uzbroił 17 statków o własnym koszcie, skorzystał z nieobecności flotty Portugalskiej, stojącej na kotwicy w Indyjach, blokował Lizbonę i począł niszczyć wszystko co mu tylko w ręce wpadło przy ujściu Tagu. Król Portugalski wysłał ambassadora do Franciszka I, prosząc o pokój; ale Franciszek odesłał go do Angota, któremu przy tej sposobności nadał tytuł wicehrabiego. Ku końcowi życia swego mniej był szczęśliwym; straciwszy bowiem wielki majątek z powodu pożyczek, udzielanych rządowi francuzkiemu, opuścić musiał wspaniały pałac w Dieppe i przesiedlić się do letniego domku, jedynego schronienia, jakie mu jeszcze pozostało. Umarł ze zmartwienia w 1551 r., wzbudzając do samej śmierci zawiść w swych współziomkach, którzy mu nigdy przebaczyć nie umieli, wyniesienia, przepychu i znaczenia.

Angoulême, stolica francuzka departamentu Charente, nad rzeką Charente, liczy 18, 000 mieszkańców i jest siedliskiem władz departamentowych, biskupa suffragana i trybunału handlowego; posiada znakomite fabryki papieru, biblijotekę publiczną (16, 000 tomów), ogród botaniczny i t. p. W okolicach miasta mieszkańcy uprawiają wiele szafranu i wina. Angouleme jest ogniskiem handlu dosyć ożywionego szczególniej wódką i winem, wyprowadzanemi do departamentów południowych.

Angoulême (Ludwik Antoni de Bourbon, książe d’), starszy syn Karola X, króla francuzkiego i Maryi Teressy Sabaudzkiej, następca tronu, urodził się w Wersalu 6 Sierpnia 1775 r. Młody książe pod wpływem wypadków z 1789 r. udał się wraz z ojcem swym do Turynu, kształcił się w tamecznej szkole artylleryi i w 1792 r., stanął na czele pułku wychodźców francuzkich, formującego się w Niemczech. Niepomyślny los wyprawy zmusił go do wydalenia się z ojcem do Szkocyi, następnie do Blankenburga w Brunświckiém, a ztąd do Mitawy W Kurlandyi, gdzie w 1799 r. dnia 10 Czerwca wstąpił w związki małżeńskie z córką Ludwika XVI, Maryją Teressą Karoliną. Z Mitawy Angoulême udał się do Warszawy, należącej wówczas do Prussaków, lecz na żądanie władzy opuścił tę część Polski i wyjechał w 1805 r. do Rossyi, ostatecznie zaś osiedlił się w Anglii. W r. 1814, w chwili kiedy wojska sprzymierzone wkraczały do Francyi, Angouleme nkazał się w obozie hiszpańskim pod Saint-Jean-de-Luz, wydał proklamacyję do armii francuzkiej, i w dniu 12 Marca, pod zasłoną wojsk angielskich wszedł tryumfalnie do Bordeaux, zapewniając mieszkańców, że Bourboni uwolnią naród od uciążliwych podatków i rekrutowania. Po wstąpieniu na tron francuzki Ludwika XVIII, mianowany został generałem: kirassyjerów, dragonów i admirałem Francyi; odbywał w tym charakterze właśnie podróż po południowej Francyi, kiedy nagle, w dniu 9 Marca 1815 r. otrzymał wiadomość że cesarz Napoleon powrócił z Elby, że Ludwik XVIII opuścił Paryż i pozostawia mu namiestnikostwo królestwa. Angoulême udał się natychmiast do Tulonu, Zawiązał tam rząd tymczasowy i wyruszył na czele nielicznego wojska linijowego i gwardyi narodowej przeciwko Napoleonowi. Jakkolwiek szczęśliwym był