Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/900

Bóg stworzył aniołów? Co stanowi ich naturę i istotę? Pominąwszy nazwiska, pod któremi oni występują, a wyrażające ich doskonałości, nazwiska: Święci. Elohim, Synowie Boga. Mocy. Trony. Panowania i t. d.: wysoka ich natura wynika z samego już położenia ich między Bogiem a ludźmi i z porównania ich w Piśmie świętym z Synem Bożym (Hebr. I, 2 — 14). Przez tę naturę wyższą, aniołowie są to duchy czyste, nie mające ciała, ani nic w sobie maleryjalnego. Gdy sie pokazują Abrahamowi. Jakóbowi, Lotowi, Tobijaszowi i t. d., pod postacią ludzką, ta postać nie do nich należy, nie jest im naturalną; przyoblekają ją tylko na czas pewny, aby mogli widzialnie obcować z tymi, do kogo Bóg ich posyła. Ś. Ignacy, Laktancyjusz, ś. Atanazy, ś. Bazyli i t. d., wszyscy doktorowie Kościoła, stanowczo twierdzą o bezcielesności aniołów; a jeżeli niektórzy Ojcowie i doktorowie, jak ś. Justyn, ś. Ireneusz, Cezaryjusz i inni, przypisują ciało aniołom, rozumieją przez nie ciało będące w chwale, powłokę nadpowietrzną. Oprócz bezcielesności, wysoka natura i przywileje aniołów zależą na ich wyższej wiedzy i woli porządnej. Ich znajomość wyroków boskich i rządu Opatrzności jest jaśniejszą, głębsza i rozleglejszą od ludzkiej; wszelako tylko względnie jest doskonałą; są i dla nich tajemnice: przyszłość częstokroć zakryta jest przed nimi. Jakkolwiek też potężna jest wola i moc aniołów, naprzykład, gdy anioł zabija jednej nocy wszystkie pierworodne w Egipcie, lub wytępia wojsko Sennacheryba. i chociaż psalmista nazywa ich bohaterami mocy, nie posiadają oni atoli władzy twórczej. Jednocześnie, gdy aniołowie zostali stworzeni w wielkiej doskonałości, obdarzeni byli pod względem moralnym świętością i sprawiedliwością i dla tego zwani są Świętymi. Ponieważ zaś ta świętość nie wypływała z natury aniołów, nie była koniecznym ich przymiotem, ale tylko darem łaski, nie rozkazywała przeto wolnej woli aniołów tak. iżby jedynie dobro czynić musieli: wybór, możność działania źle, była im pierwotnie pozostawiona. Część aniołów wytrzymała próbę wolności i przy pomocy boskiej czynnością i przedsięwzięciem osobistem, zyskała moralność, jako uzupełnienie swojej istoty i świętość jako nową naturę, a w miłości Boga, w dobrem, aniołowie znajdują, jako duchy nieśmiertelne, swoje szczęśliwość i zawsze widzą oblicze Ojca niebieskiego. Ale druga część aniołów uległa próbie wolności. Lucyfer, wódz aniołów zbuntowanych, książę czartów, nie chciał być posłusznym. Odwrócili się oni, mówi święty Augustyn od Istoty najwyższej i zwrócili się ku sobie samym.“ Chrystus mówi o czarcie, że w prawdzie sie nie został, że w nim nie masz prawdy, i jest ojcem kłamstwa.“ (ś. Jan, 8, 44). Nie podobna oznaczyć, jaka jest liczba aniołów dobrych i wiernych; ale Pismo święte wspomina o hufcach aniołów, o ich tysięcach, tysiącach tysięcy, dziesięć tysięcy kroć sto tysiącach. Wielu doktorów Kościoła mniemało, równie jak święty Ambroży, że liczba aniołów jest w stosunku do ludzi jak 99 do 1, albowiem podług nich, owieczka zaginiona, w przypowieści o dobrym Pasterzu, oznacza ród ludzki, a 99 owieczek, które nie zginęły, oznaczają liczbę aniołów. W tych niezliczonych zastępach, aniołowie zajmują rozmaite stopnie, i Kościół na drugim soborze konstantynopolitańskim roku 553, oświadczył sie przeciw zdaniu Orygenesa. który twierdził, że wszyscy anieli są równi sobie naturą, przymiotami i t. p. Pismo święte wskazuje te różnice stopni w królestwie duchów, albowiem wymienia: Cherubiny, Serafiny, Mocy, Trony, Księztwa, Panowania Aniołów, Archaniołów: przeto hijerarchija dziewięciu chórów aniołów, przyjęta przez Dyonizyjusza Areopagitę, nie jest dowolnym wymysłem. Wszelako nie można powiedzieć nic pewnego o naturze i szczególnych przymiotach trojga hijerarchij, z których każda dzieli się na trzy chóry, w następującym porządku: 1. Seraphin. Cherubin, Throni: 2. Dominationes, Virtutes, Potestates; 3.