Anisson-Duperron (hrabia Alexander Jakób), syn poprzedzającego, ur. 1776 r., ważne piastował urzędy dyplomatyczne i administracyjne za pierwszego cesarstwa, przez restauracyję mianowany był dyrektorem drukarni królewskiej, z prawem użytkowania na własną korzyść prywatną z całych ogromnych zasobów tej drukarni. W 1845 r. został parem Francyi.
Aniwa, zatoka na południowej krawędzi półwyspu Sachalin, na morzu Ochockiem, zwanego przez Japończyków Karafuto. Pierwszych wiadomości o tej zatoce udzielił rossyjski admirał Kruzenstern. Zatoka ta utworzona przez dwa wystające w morzu przylądki: Krylion (na zach.) i Aniwa (na wsch.), nie jest niczém zasłonioną od panującego tu wiatru południowego, przeto nie ma bezpiecznego przytułku dla okrętów. W dolinach rozciągających się po obu stronach zatoki, obszerne są lasy sosnowe: ostrygi, raki, ryby, znajdują się w obfitości blisko brzegów. W miesiącu Maju bardzo dużo pokazuje się wielorybów.
Aniwersant, przeciwnik. Wyraz dziś nieużywany.
Aniwersarz, z łacińskiego, żałobne nabożeństwo w rocznice śmierci czyjej, w Kościele katolickim odprawiane. Takie aniwersarze dawniej bardzo często na wieczyste czasy, osobliwie przy klasztorach, fundowane były i do następnych czasów przetrwały. X. V. S. — Wyraz ten oznaczał także w ogólności rocznicę, uroczystość lub obchód roczny dnia pewnego, naprzykład: dzień aniwersarza koronacyi J. K. Mości.
Anizocykl (z greckiego: aniza, nierówny: i kyklos, koło); machina wojenna używana dawniej przez Bizantynów do rzucania strzał. Budowa tej machiny wiele miała podobieństwa z arbaletą, kształt miała spiralny, mniej więcej podobny do sprężyny w zegarku, zkąd też nadano jej nazwisko Anizocykla.
Anjou czyli Andegawija, niegdyś prowincyja północno-zachodniej Francyi, licząca na rozległość 140 mil □ około 400, 000 mieszk. i obejmująca według dzisiejszego podziału cały dep. Maine-et-Loire, oraz w niewielkiej części dep. Indre-et-Loire, Mayenne i Sarthe. Dawni mieszkańcy Anjou. Andegaweńczycy, długo opierali się Rzymianom i w wieku V połączyli się z Bretonami. W wojnach Wandejczyków za czasów rzeczypospolitej, odznaczali się męztwem i przywiązaniem do wolności. Stolicą prowincyi było miasto Angers (ob.). — Starożytna rodzina hrabiów, biorących od kraju tego swe nazwisko, wygasła roku 1060 na Gotfrydzie II Martelu, którego posiadłości i tytuł przeszły na potężny dom Gatinois. Rodu tego potomek Gotfryd V, protoplasta Plantagenetów (ob.), zdobył większą część Normandyi, i przyjąwszy tytuł księcia, pojął w małżeństwo r. 1127 Matyldę córkę Henryka I króla angielskiego, wdowę po cesarzu Henryku V. Syn jego i następca, obrany r. 1154 pod nazwiskiem Henryka II królem angielskim, przyłączył do swej korony i hrabstwo Anjou, które Francyja odzyskała dopiero r. 1204. Z kolei otrzymał je Filip, syn Ludwika VIII, a po nim brat jego Karol. Ten ostatni był założycielem domu Anjou, którego potomkowie panowali później w Neapolu, Sycylii i Węgrzech. Jeden z nich, Karol II król Neapolu, oddał Anjou w posagu córce swej Małgorzacie, przy zaślubinach jej z Karolem Walezyuszem, synem Filipa IV. Syn Małgorzaty, zasiadłszy r. 1328 jako Filip VI na tronie francuzkim, połączył hrabstwo Anjou z koroną. Król Jan r. 1360 podniósł je do godności księstwa, i nadał je synowi swemu Ludwikowi: gdy jednak i Ludwik powołany został na tron neapolitański, Anjou pozostało podrzędną posiadłością tej dynastyi. Z upadkiem domu Anjou w Neapolu, ostatni potomek jego, René II, utracił prawa swe do księztwa. które r. 1484 na zawsze połączone zostało z koroną francuzką. Odtąd miano ksią-
