Sizeboli; 3) Apollonija w Cyrenaice, służąca niegdyś za port Cyrenie, późniejsza Sozura, dziś Marza-Susa; 4) Apollonija w Palestynie, nad morzem Śródziemnym, na północo-zachód od Sichem, między Joppe i Cezareą.
Apollonia (święta), była w wielkiém poważaniu już w pierwotnym Kościele, i jeden z najdawniejszych Ojców ś. Dyjonizyjusz Wielki, opisał historyję jej męczeństwa. Euzebijusz zamieścił jego list w swojej Historyi Kościelnej. Kiedy ś. Dyonizyjusz zarządzał Kościołem Alexandryjskim, podniosło się w roku 249 krwawe prześladowanie przeciw chrześcijanom jego dyjecezyi, nie zaś przeciw Antyjocheńskiej, jak utrzymywali niektórzy pisarze. Młoda i pobożna dziewica Apollonija została uwięziona, a poganin tak silnie uderzył ją w twarz, że powybijał jej zęby; z tego powodu, modlą się do niej cierpiący na zęby. Zagrożono jej stosem, jeżeli nie zaprze się Chrystusa. Dziewica zdawała się namyślać, a gdy oprawcy mniej pilne oko mieli na nią, sama rzuciła się w płomienie, działając w tém za szczególném Pana Boga natchnieniem, bez którego nie godzi się naśladować samobójstwa ś. Apollonii. L. R.
Apollonikon, nazwisko wielkich organów z cylindrem, na których kilku razem grać może za pomocą pięciu klawijatur urządzonych obok siebie. Instrument ten, wybudowany w 1817 r. przez angielskich organmistrzów Flight i Rohron, wydaje głos wspaniały, odznaczający się rozmaitością tonów. Poprzednio jeszcze organista Roller, w księztwie Hessen-Darmstadt, wynalazł instrument o dwóch klawijaturach, Apollonion zwany, podobny do połączonych z sobą fortepianu i pozytewki, a zastosowany do automatu muzycznego.
Apollonijusz z Pergi, w Pamfilii, urodził się około 240 r. przed nar. Chryst., a słynął w końcu tegoż wieku pod Ptolemeuszem Filipatorem. Pappus podaje, że kształcił się w Alexandryi pod następcami Euklidesa i tutaj wsławił się przez swoje wiadomości w geometryi, dla których nazywano go wielkim geometrą; lecz z drugiej strony tenże pisarz przedstawia go jako człowieka próżnego, zazdrosnego i chwytającego skwapliwie każdą okoliczność dla potępienia współzawodników. Apollonijusz był jednym z najobfitszych pisarzy, a ze wszystkich pism jego, traktat o przecięciach ostrokregowych jest dziełem najznakomitszém, w którém bardzo wiele mieści się odkryć przez niego dokonanych, i pod tym względem na szczególną uwagę zasługuje księga piąta i siódma dzieła jego; nanazwiska elipsy i hiperboli przez niego nadane zostały. Dzieła Apollonijusza, podobnie jak wszystkie dzieła znakomitsze starożytności, miały wielu kommentatorów i objaśniaczy, jak Pappus, Hepatyja córka Teona i t. d. Przecięcia ostrokręgowe Apollonijusza były jednem z pierwszych dzieł, których tłómaczenie przedsięwzięli arabowie, na zachodzie zaś traktat ten poznany został dopiero w piętnastym wieku, którego tłómaczenie Regiomontanus wydać zamierzał, lecz nagła śmierć do skutku zamiaru przywieść nie dozwoliła; pierwszego tłómaczenia Apollonijusza dokonał Memmius szlachcic wenecki; lepsze tłómaczenie ogłosił Comandin z przypisami Eutocyjusza i Pappusa; następnie Borelli znalazł 1638 r. rękopism arabski dzieła Apollonijusza, lecz niezupełny, i ten w tłómaczeniu łacińskiém ogłosił 1661 r. Prócz tego wiele jeszcze pisał ten geometra, a mianowicie: de sectione rationis, de sectione spatii, de sectione determinata, de tactionibus, de inclinationibus, każde podzielone na dwie księgi, tudzież de locis planis Halley 1708 r., wydał tłómaczenie z arabskiego traktatu de sectione rationis, razem z traktatem de sectione spatii. Wypadki do których doszedł Apollonijusz nie znając Analizy dzisiejszej, wzbudzają podziwienie i przekonywają o dzielności umysłu, który nie zbłąkał się w poszukiwaniach przedsięwziętych.
