Strona:PL Eustachy Iwanowski-Pielgrzymka do Ziemi Świętej odbyta w roku 1863.djvu/181

ku 1861 w całym niemal Libanie i w Damaszku. W dzień św. na jarmarku w jedném miasteczku Druzowie napadli na bezbronnych niespodzianie i wymordowali. Ten mord był hasłem. Wszyscy Druzowie jakby jeden człowiek powstali, jacy tylko tam byli mahometanie, niespodzianie na chrześcijan napadali i mordowali starców, niewiasty, dzieci, z wściekłością, zwyczajną we wszystkich rzeziach. Maronici rzucili się z najwigkszym zapałem do broni. Emirowie stanęli na czele swych zbrojnych ludzi przeciw zajadłym i morderczym Druzom, wrogom ich ojczyzny. Karan-Bej pragnął urati>wać drogi, najmilszy Liban, który w nim miał obrońcę i tarczę swoję. Ale nie zawsze szlachetni odnoszą zwycięstwo. Maronici ponieśli klęskę od Druzów. Dla uspokojenia tak strasznego mordu, na który rząd Turecki zezwalać się zdawał, weszli Francuzi. Wtedy dopiero rząd Turecki uspokoił wzburzonych mieszkańców, i winnych ukarał. Sprawiedliwość ustąpiła dyplomatycznym względom. Rząd francuski wziął wprawdzie w swą opiekę chrześcijan, na przyszłość zabezpieczył wolność i rozwój nawet religii katolickiej, ale dogodził rządowi Tureckiemu, nadając mu nad Libanem większą od dawnej władzę. Wysłano na wygnanie Karan-Beja. Nadzieja niepodległości Libanu znowu na długo się oddaliła. Liban zamieniono w baszalik. Baszą naznaczony został chrześcijanin, ale jakby renegat jaki, człowiek ohydny, moralnie zepsuty, Daud-Basza.
 Na Libanie słynęli przed kasatą roku 1772, i dziś kwitną Jezuici. Przejęli się duchem, zwyczajami ludów Libańskich, są ich opiekunami, duchownymi ojcami, tem samem panami tej krainy. Mają tu kilka znakomitszych kolegijów, i największe wywierają tu wpływy. Rząd turecki ich nie prześladuje, nie widzi w nich nieprzyjaciół i przeciwników, a wszystek lud ma najzupełniejszą w nich ufność i wiarę. Przed kasatą mieli główną rezydencyą w Anturze, gdzie było największe z ich kolegiów. Po kasacie r. 1772 Anturę i mury jezuickie zajęli misyonarze, to jest Laza-