Strona:PL Eustachy Iwanowski-Pielgrzymka do Ziemi Świętej odbyta w roku 1863.djvu/182

ryści synowie św. Wincentego a Paulo, ale nie zastąpili Jezuitów, działania ich nie miały nigdy tego życia i wpływu. Księża Jezuici powróciwszy na Wschód po wieloletniej przerwie, nie myśleli o powrocie do Antury, zbudowali nowy gmach w Gazyr, wznieśli mury, założyli ogrody, rozwinęli rolnictwo, mają nową już Anturę. Księża Jezuici nie mają kolegijów w Palestynie, w Konstantynopolu i europejskiej Turcyi, ale znakomite bardzo mają w Libanie. Tu mają zupełną ufność, wiarę i wdzięczność ludów syryjskich, Maronitów. Cudzoziemcy anglicy zwiedzając Liban, składają im cześć i świadectwo dla ich pracy i zasług. W Bejrucie mają szkołę świecką na Wschodzie najznakomitszą scholam externam, w której młodzież świecka cywilna różnych stanów pobiera nauki wyższe, bardzo jest uczęszczaną. Widziałem z jaką pobożnością, skruchą, młodzież przyjmowała N. Sakrament, i przygotowywali się do téj uczty św., szczególnie ci, którzy przystępowali po raz pierwszy do komunii. Kościół jest pełen ludu codziennie przystępującego do Najśw. Sakramentu. Nauki duchowne wykładane są z największą gorliwością ludowi i uczniom. W Zahleh za Libanem, około ruin Balbeku mają księża Jezuici szkołę rzemiosł, li tylko miejscowych, dla tego kraju potrzebnych. Zebrali same sieroty synów tych, którzy w rzezi 1861 r. pomordowani byli. Rzemieślników moralnie kształcą, są sumienni przeto, i w rzemiośle udoskonaleni. Ze specyalną znajomością rzemiosł uczą i kształcą. Egzamina uczniów i ich postępy podziwiają znawców, podróżujących cudzoziemców. W Gazyr, gdzie najgłówniejsze ich jest collegium, mają akademią, szkołę wyższą dla kleru. Tam się uczą i przygotowują do kapłaństwa księża wszystkich rytów, Ormijanie, Maronici i Grecy-Unici. Wszyscy księża Libańscy, są uczniami księży Jezuitów w Gazyr; co do nauki wykształcenia młodzieży, doboru profesorów, zupełnie jest równe akademii rzymskiéj. W tej szkole kształcąc się, coraz jest doskonalszym kler wschodniego rytu, dlatego jedność z Ko-