Strona:PL Eustachy Iwanowski-Pielgrzymka do Ziemi Świętej odbyta w roku 1863.djvu/233

 Roku 1807, dnia 12 oktobra, wielki pożar znaczną część kościoła grobu Pańskiego zniszczył. Najpiękniejsze kolumny korynckie, które kościół wspierały, i kopuła cedrowa zgorzały. Grecy chcąc zatrzeć pamiątkę panowania w Jerozolimie katolickiego, groby królów Jerozolimskich: Godfreda, i Balduina, Godefroi et Beaudouin, najzupełniej zniszczyli. Od czasu rewolucyi francuskiej, katoliccy księża zostali w Jerozolimie bez pomocy, i opieki. Kościół grobu Pańskiego po spaleniu został roku 1807 zrestaurowany przez Greków, mieli pomoce wielkie z Rosyi. Wtedy oni owładnęli głównemi miejscami świętemi. Zajęli Kalwarije, grób Pański, kamień namaszczenia; a katolicy zostali przy jednej kaplicy M. Magdaleny. Franciszkanie udali się do posła francuskiego w Konstantynopolu skarżąc się na krzywdy swoje. Po dziewięciomiesięcznem przywłaszczeniu Greków, powrócili do dawnych praw swoich. To jest wyłączne księża Franciszkanie mieli prawo odprawiania mszy św. przy grobie Pańskim, i na Kalwaryi, a Grecy odprawiali tylko nabożeństwa, ale mszy św. mieć nie mogli; utrzymywali trzynaście lamp przy grobie Pańskim. Ormijanie nietylko nie odprawiali mszy św., ale i lamp przy grobie Pańskim nie mieli. Trwało to po pożarze lat 10. Roku 1818, na mocy rozkazu porty, Grecy weszli na nowo w posiadanie grobu Pańskiego i Kalwaryi, jak to dziś jest, że główna straż grobu Pańskiego do Greków należy, i to miejsce na Kalwaryi, gdzie krzyż był wbity, wyłącznie jest grecki. Łacinnicy nie zostali usunięci, ale wspólnie z Grekami szyzmatykami, posiadają miejsca święte, które do nich wyłącznie należały. Ormijanie, którzy przez Greków za heretyków są poczytani, mają do miejsc świętych przyznane prawa firmanem sułtana tureckiego, r. 1829, złożywszy 1500 piastrów.
 Księża Franciszkanie po odebraniu im wieczernika, mają swój główny kustodyalny klasztor w innej części miasta, zwany Zbawiciela, św. Salvatoris. Zachowują tam najściślejszą, wzorową, jakby w pierwszych czasach swego za-