Strona:PL Eustachy Iwanowski-Pielgrzymka do Ziemi Świętej odbyta w roku 1863.djvu/272

 W dziełach dawnych peregrynantów, którzy byli w Egipcie, czytamy, że Franciszkanów spotykali w grocie w świętém miejscu, odprawiali msze święte, celebrowali, i sakramenta sprawowali. Roku 1303 pięciu Franciszkanów było w Kairze wyłącznie w misyi dyplomatycznéj, mieszkali u Francuza szlachcica, który odznaczywszy się na wojnach, oswobodził się sam z niewoli, zajmywał wyższy stopień wojskowy turecki. Po spełnieniu misyi jeszcze 22 dni mieszkali w Kairze, dla spełnienia posług duchownych, i przyniesienia pociechy katolikom, w niewoli będącym. Przez cały czas pobytu odprawiali nabożeństwo w Grocie świętej. Pisze o tem Waddiny w rocznikach Braci mniejszych, za pontyfikatu Ojców św. Bonifacego VIII, Benedykta X, i Klemensa V, i w swój podróży Oderik z Udiny. Gabriel Bremond, lekarz francuski z Marsylii wiele lat przebywał w Egipcie, i podróż swoje wydał roku 1679, mówi, że widział w Kairze Franciszkanów, którzy byli kapelanami poselstwa, odprawiających nabożeństwo w św. Grocie.
 Około roku 1700 rządził misyą, czyli kustoszem był Ziemi Świętej ksiądz Gaetan Piedesta de Palermo. Wróciwszy do ojczyzny wydał „Evangelica Historia” w r. 1726. W dziele tém mówi, że dom, w którym mieszkała N. M. Panna z Panem Jezusem Chrystusem, jest w wielkiej czci w Kairze, i w nim Sanctuarium quotidie celebrant solum nostri Religiosi Terrae Sanctae, qui habitant in hospitio ibi vicino. Z rozkazu Ludwika XIV Paul Lucas jeździł na Wschód dla wzbogacenia muzeum historyi naturalnéj, i numizmatycznego; wydał trzy podróże. Ostatnią odbył roku 1714, którą 1719 wydał w Rouen. „Troisième voyage fait en 1714.“ Mówi o Grocie w Kairze, że jest pod wielkim ołtawchodzi się do niej dwoma stopniami. „Cette petite chapelle est desservie par les Pères de Terre Sainte, qui y disent la messé tous les jours et y entretiennent deux lampes allumées. Ils demeurent au nombre de trois, ou quatre dans une assez jolie maison, qui est auprès.“