Strona:PL Eustachy Iwanowski-Pielgrzymka do Ziemi Świętej odbyta w roku 1863.djvu/286

habity czarne, z ośmiokątnym krzyżem białym. Założycielem ich był Gerard de Martignes w roku 1080, a piérwszym mistrzem wielkim, Rajmund du Puy.
 Templaryusze noszący płaszcze białe z krzyżem czerwonym, byli założeni przez Hugona de Payens, hrabiego Szampanii 1118 roku. Ich zakon zniesiono we dwieście lat późniéj.
 Nakoniec rycerze Teutońscy. Nosili płaszcze białe z krzyżem o srebrzystéj obwódce. Po wyjściu z Ziemi świętéj zamieszkali w części Zachodniéj Prus. Henryk Walpot był ich piérwszym wielkim mistrzem 1190.
 Te trzy zakony były wielką pomocą dla królestwa Jerozolimskiego, którego granice nie rozciągały się daleko, zajmowały bowiem Jerozolimę, Jaffe, dwadzieścia miast, i tyleż wsi okolicznych. Muzułmanie posiadali wiele niezdobytych zamków, rolnicy przeto, kupcy, i pielgrzymi ciągle naraženi byli na ich napady.
 Waleczne ramiona Godfryda, dwóch Baldwinów, brata, i jego krewnego, zwyciężały Muzułmanów. Państwo Jerozolimskie siłą, poświęceniem się chrześcijańskich rycerzy było niemal tak obszérne, jak królestwo Judzkie, i Izraelskie, ale nie ludne. Po zajęciu miast nadmorskich: Laodicei, Trypoli, Tyru, i Ascalonu, do czego przyłożyły się floty Wenecyi, Genui, i Pizy, a nawet Flandryi, i Norwegii, chrześcijanie posiadali całe wybrzeże od Scandaroun, aż do granic Egiptu. Książe Antyochyi nie uznawał zwierzchnictwa króla Jerozolimskiego, ale hrabiowie Edessy i Tripoli uznali się być jego hołdownikami. Z czasem łacinnicy posunęli swe podboje aż po granice Eufratu, mahometanie posiadali już tylko cztéry miasta: Stemus, Stamah, Alep, i Damaszek z dawnych zdobyczy. Prawa, język, obyczaje przywileje narodu francuskiego, i obrządek Kościoła łacińskiego, zostały przyjęte w tych wszystkich krajach i osadach.
 Klimat azyatycki wpływał na miękkość i utracenie hartu rycerskiego. Przybycie nowych krzyżowców było nie