niebezpiecznym nieprzyjacielem, i miał w nim stałego i wiernego sprzymierzeńca.
Gdy się to dzieje w Palestynie, Francya zakłóconą była przez burdy awanturników, znanych pod nazwą Pastouraux. Przewodniczył im Węgier, imieniem Jakób. Oddawali się najszkaradniejszym bezprawiom, pod pozorem zbiérania się do krucyaty. Regentka Blanka z Kastylii pisała naglące listy do syna, żądając jego powrotu, ale go dopiéro śmierć matki skłoniła do opuszczenia Palestyny, dla objęcia rządów paístwa. Powrócił w roku 1254, otoczony aureolą chwały, którą zdobył odwagą, rezygnacyą i cnotami chrześcijańskiémi.
Najazd Mongołów nastąpił 1258 roku. Te hordy barbarzyńców rozpoczęły swe podboje wzięciem Bagdadu, gdzie rzeź i grabież trwały dni cztérdzieści, a ostatni z Abasydów, trzydziesty siódmy kalif Wschodu Mostasem-Biloch został zaszyty w wór skórzany i wśród swéj stolicy zdeptany kopytami końskiémi.
W tym czasie państwo łacińskie w Konstantynopolu, po panujących przedtém kilku książętach, dostało się Baldwinowi II w dziecinnym wieku. W czasie jego małoletności, M. Paleolog, wuj Laskarysa, którego strącił z tronu, opanował Konstantynopol roku 1261. Położył koniec panowaniu zachodniemu, wskrzesił greckie. Traktat zawarł ze Stoulagonem, wodzem Tatarów, pustoszącym Azye Mniejszą, który wziął Alep i Damaszek, zagarnął cały zachód Azyi.
Sułtan egipski wszedł w umowę z chrześcijanami, ale został zamordowanym przez Mameluka Bibars Bardochar, tego, który uwolnił Mansurę i ogłosił się sułtanem. Przewrotny, okrutny, pełen nienawiści do muzułmanów i do chrześcijan, prześladował ich w Palestynie, zabierał twierdze, palił miasta, pustoszył posiadłości, znieważał i mordował zwyciężo-
