Strona:PL Eustachy Iwanowski-Pielgrzymka do Ziemi Świętej odbyta w roku 1863.djvu/325

lonym i trwałym kamieniu. Następco wielkiego zakonodawcy Jezusa Chrystusa Pana naszego! Modlitwami ojca naszego, biskupa przybyłego, Panie Jezu Chryste, zmiłuj się nad nami.“
 Koptowie zarażeni są herezyą monofizytów; co do pobożności, prostoty i szczérego uczucia, przechodzą Greków, którzy najwyżéj z narodów wschodnich uzdolnieni, są jednak przewrotni chytrzy, mniéj prawi, szlachetni; i szyzmatycy najzawziętsi. Koptowie liturgiją śpiéwają św. Bazylego.vListy, dzieje apostolskie, ewangelije śpiéwają w dwóch językach; w narodowym Koptów, który jest dziś językiem przeszłości, i w arabskim, którym wszyscy mówią w Egipcie. Subdyakon językiem Koptów śpiéwa nie cały tekst; dyakon cały po arabsku. Zwyczaj mają ciągłego kadzenia robiąc krzyż w powietrzu; w kościele kadzielnicą rozmachują silnie. Przed ewangeliją śpiéwają: święty Boże, święty mocny, święty nieśmiertelny, zmiłuj się nad nami. Wiele jest wyrażeń we Mszy św. greckich, które wymawiają akcentem Koptów. Od Greków przyjęli wiarę chrześcijańską Koptowie, i codziennie to we Mszy świętéj przypominają. Co do komunii, taki u nich jest zwyczaj: Wezwawszy Ducha św. umacza kapłan wskazujący palec, w krew Chrystusową i Nią naciéra środek chleba ofiarnego to jest Prosfory, potém tymże palcem we krwi Pańskiéj zmoczonym, naokoło naciéra Prosforę, i odłamuje kawałeczek z wiérzchu, u dołu, i cały brzeg z prawéj; a potém z lewéj strony do środkowej części, oznaczonej krzyżem (co się w Rusi Barankiem nazywa агнечемъ), także wyjmuje środkową część, krwią pomazaną, i wkłada do kielicha. Pożywa cząstkę Ciała Pańskiego i daje ją dyakonowi; potém pożywa raz, drugi, i daje cząstkę dyakonowi, który obszedłszy uroczyście ołtarz z lewéj strony na prawą, sam pożywa. To komunikowanie przedłuża się dopóty, dopókąd zupełnie nie spożyją. Daje dyakonowi napić się z kielicha trzy razy tak, jak u Rusi; potém sam pije. Po komunii następuje błogosławieństwo