Strona:PL Eustachy Iwanowski-Pielgrzymka do Ziemi Świętej odbyta w roku 1863.djvu/326

obecnych, innym jak na Rusi obrządkiem; zbliżają się do wrót carskich mnisi i celebrujący; nic nie mówiąc, dotyka się ich podbródka i twarzy. W klasztorze jest stary kościołek św. Antoniego, cerkiew soborna, ogród, biblioteka, i cele w budynku trzypiętrowym.
 Cerkiew św. Antoniego jest bardzo starożytna, podobna jak mówi ksiądz Porfiry do monastyrku w Tebaidzie, zbudowanego za czasów Konstantego Wielkiego. Koptowie utrzymują, że jest współczesna św. Antoniemu. W życiu jego nié ma nigdzie wspomnienia, aby był kościół, gdzie żył i umarł. Następnie, jak wnosi ksiądz Porfiry, zbudowaną została po jego śmierci, która roku 356. wypadła. Cerkiewka podzielona na trzy części, zwyczajem wschodnim. Każda część ma niską ścianę kamienną, która od drugiéj ją oddziela, jest malowana zupełnie w najgorszym smaku, w napisach są wyjątki z Pisma św. W piérwszej części kościoła jest podpisane po łacinie imię Sycylijanina Bernarda Feruleńskiego z roku 1626, który widać w tym mieszkał klasztorze, i jest wyrysowany na ścianie z lewéj strony hełm żelazny, z którego widać, że rycerz jakiś ze świata Zachodniego wstąpił do klasztoru. Napis ten dowodzi, że kościół rzymsko-katolicki przenikał wszystkie, najdalsze pustelnicze ustronia; inaczej katolik i rycerz z Włoch, do zakonn tego by nie wstąpił. Gdzie się relikwie św. Antoniego znajdują, miejscowi zakonnicy nie wiedzą. Podłoga w trzeciéj części, gdzie jest ołtarz wielki, z drzewa daktylowego. Część ta bardzo ciemna, oświécają ją małe i zblakowane ciemne okna z niewielkiéj kopuły. W kapliczce 4ch ewangelistów malowidła rażące, kopuły niskie, zaledwie na dwa arszyny podniesione. Architektura i malowidła tego starożytnego kościoła mają własną osobną cechę, pod względem smaku, piękności artystycznéj, daleko niższe od bizantyńskich. Sobór główny i nowszy, nie jest tak ciemny, dosyć jasny; kiedy zbudowany, miejscowi nie wiedzą księża, i żadnych nié ma napisów. Różni się od zwykłych wschodnich cerkwi. Ma car-