Strona:PL Eustachy Iwanowski-Pielgrzymka do Ziemi Świętej odbyta w roku 1863.djvu/359

i zostawił dzieło, które zginęło. Ojciec Bazin, mnich, był lekarzem i towarzyszył Tomaszowi Roulican w jego wyprawach. O. Coeur-Doux zostawił opis manufaktur indyjskich. Ojciec Rici pisał książki o moralności w języku chińskim; jest znakomitszym z chińskich autorów. O. Dufertre napisał historyą Antyllów. O. Charlevoix nowéj Francyi. Większa część Kanady i cała Luizyana były oddane misyonarzom francuskim. O tém wszystkiém dokładnie mówią: „Les lettres édifiantes“ i dzieło księdza Fleury (L’abbé Fleury „sur les qualités nécessaires à un missionaire“).
 Prace misyonarskie Jezuitów są bardzo ważne, znaczące. Przewyższyli innych niezrównanym zapałem, poświęceniem się energicznm w cichości, wedle słów Chrystusa Pana: „Bądźcie mądrymi jak węże, a prostymi jak gołąbki.“ Wielkie złożyli dowody swéj duchowéj waleczności. Znakomite i bezstronne dzieła dla nich wyrażają najzupełniejsze uwielbienie. Królowie dali im to świadectwo. Edykt Ludwika XIV ich prace misyonarskie oceniając, kapelanami w konsulatach francuskich na Wschodzie mianował.
 Grzegórz XV w r. 1622 w Rzymie ustanowił kongregacyą do rozszérzania wiary świętéj: „Congregatio de Propaganda Fide“, która objęła w swój zarząd, opiekę, wszystkie misye świata całego, które odtąd z tėj instytucyi, jako strumienie ze źródła swego, już wypływały. Przedtém misyonarze działali oddzielnie.
 Łazaryści ustanowieni we Francyi roku 1625. Misye zagraniczne (Les missions etrangères) założone zostały roku 1662 we Francyi. Do tych misyj brano księży z różnych zakonów, którzy się do prac apostolskich w instytucie, dlatego wyłącznie ustanowionym, znakomitym i sławnym usposabiali. Z tego instytutu wyszli: O. Régis, Parrenin, Charlevoix i księża Jezuici, fundatorowie misyi paraguajskiéj. Les Frères Moraves, Bracia Morawczycy poświęcali się misyom afrykańskim. W roku 1822 nowe stowarzyszenia dla rozszérzenia wiary św. założono w Lyonie.