Strona:PL Eustachy Iwanowski-Pielgrzymka do Ziemi Świętej odbyta w roku 1863.djvu/360

 Każda z misyj miała swój osobny charakter, swą cechę i cierpienia, odznaczając się pracą i poświęceniem się. Złoczyńcy dla wykonania zbrodni nigdy tak się nie ukrywali, jak misyonarze wschodni. Między ludami pogańskiémi w Ameryce byli bezpieczniejsi, jak wśród fanatycznego, potężnego Islamu, który nieraz w pień wycinał wszystkich chrześcijan, nie oszczędzając chorych, kalék i dzieci. Piaski Tebaidy i góry Libanu były świadkami nadludzkich poświęceń się. Dla ratowania nędzy i nieszczęścia rzucali się z zapałem, do jakiego nigdy namiętność, pragnąca rozkoszy lub złota, dojść nie może. Morowe powietrze, okrutna džuma wytępiająca tak silnie ludzi, była dla misyonarzów żniwem, na które z wielkim dążyli pośpiechem. W więzieniach dobrowolnie się zamykali do ustania zarazy, nie odstępując chorych i konających. Ratowali jako lekarze biegli, przygotowywali na śmierć, słuchali spowiedzi. Do więzienia nie był łatwy przystęp; człowiek wchodzący i wychodzący podejrzenie wzbudzał. Misyonarz przeto dobrowolnie na więzienie się ofiarował, aby nie opuszczać i czuwać nad nieszczęśliwymi. Opłacali straže, aby się dostać mogli do spodu okrętów, gdzie byli wrzuceni zadżumieni niewolnicy, nie odstępowali ich, żyli wśród téj zabijającéj jaskini, kładli swe uszy na same usta zadżumionych, aby usłyszéć mogli słowa konających. Kto wyszedł z niebezpieczeństwa, życie ocalił, był jakby upokorzony; zdawało mu się, że nie dość jeszcze się poświęcał. Do takich ofiar przywieść nie mogła sama ludzkość. Bóg dał im siłę, którą w nim tylko zaczerpać mogli. Uczeni, wysyłani przez akademije z udzielonémi im szczególnémi pomocami, z instrukcyami, z planami, nigdy tego nie wykonali, co mnisi wysłani z klasztoru ze szkaplerzem tylko i brewijarzem.
 Do misyi wschodniéj należą księża Franciszkanie Obserwanci, zajmują się nią w 34 miejscach, w których mają klasztory większe i mniejsze. Misya Franciszkańska, jak wyżéj mówiłem, wyłącznie zajmuje Palestynę, Galileę, kraj Fi-