Strona:PL Eustachy Iwanowski-Pielgrzymka do Ziemi Świętej odbyta w roku 1863.djvu/490

w otwartém polu i powietrzu spać. Raniuczko puściwszy się, mieliśmy drogę piasczystą i szérszą do gór, kędy znowu były piaski wielkie i głębokie, z którymi sobie wiatr igra, tak, że je z miejsca na miejsce przenosi i przesypuje. W końcu gór widzieliśmy wody wielkie by morze, miasto jakieś i kraj żyzny, w oliwne, palmowe i rozmaite drzewa bogaty. Wody te były z rzéki rajskiéj Gijon, którą teraz Nilem zowią; obléwa Egipt i ziemię jego bardzo żyzną czyni. Jechaliśmy przeciwko tym wodom, aż do ziemi Matarea zwanéj.“
 Ta wioska jest sławną ze źródła N. M. Panny, gdy z Józefem i P. Jezusem do Egiptu uchodzili. Zatrzymali się w téj wiosce bardzo spragnieni, daléj iść nie mogli; pragnienie udręczające odjęło im wszystkie siły. Józef w wiosce téj prosił o wodę chrześcijan i mahometanów, wody znaleźć i wyprosić nie mógł. Wtedy obok N. M. Panny trysnęła woda, do dziś dnia zowie się źródłem N. M. Panny; jest ochładzająca i bardzo zdrowa. Pielgrzymi chorzy się w niéj zanurzają, przy tém źródle jest ogród balsamiczny, który ma wiele ziół wonnych i w różnych czasach kwitnących. Za ogrodem jest okolica najzupełniéj pusta, bez najmniejszéj roślinności; tu bowiem Nil nie dochodzi. Wśród pustyni jest malutka oaza, ogród, który się użyznia z cudownego źródła. W tym ogrodzie są drzewa z balsamem; schyliwszy gałązkę ku słońcu, skórka pęka i występuje jak oliwa balsam gęsty, wonny, najwyborniejszego gatunku, ale zwykle zbiérają balsam, nacinając gałązki. Z naciętéj spływa, z piérwszego nacięcia jest najdoskonalszy, zwany sułtański; z drugiego i trzeciego nie tyle, ale zawsze bardzo dobry. Nacięcia się czynią w grudniu. Balsam sprzedają w Kairze, mieszając wodę różamną i oliwę.
 Winnica balsamowa naprzód była znaną w Palestynie na urwistéj i skalistéj górze Engado, gdzie się chronił Dawid od Saula. Sprowadziła drzewa te do Egiptu Kleopatra, ale dziś tylko się utrzymują przy źródle Najświętszéj Panny;