Strona:PL Eustachy Iwanowski-Pielgrzymka do Ziemi Świętej odbyta w roku 1863.djvu/512

się rozwinęło. Te sekty nie uznały w urzędowéj cerkwi prawéj władzy, a zachowując przepisów kościelnych i obyczajów starożytnych obserwancyę w urzędowém wyznaniu zaniedbaną, zupełnie niém pogardziły.
 Z zapytań tych widać: różnie się wysławiano w Credo, w symbolum wiary, co do Ducha św. Nie przyjmując nauki Kościoła katolickiego, sami już się między sobą rozróżniali. Inaczéj go mianują, raz zowią prawdziwym, drugi raz królującym. Nie dopuszczali księży wdowców do odprawiania mszy św.; były o to spory; uznawano, że wdowiec dać nie może rozgrzeszenia. Nie wiedziano ile razy chrześcijanie mogą się spowiadać; czy koniecznie raz jeden, czy téż mogą do trzech razy. Czy potrzebne jest trzykrotne pogrążenie w wodzie w czasie chrztu świętego? Czy osoby, które nie były tzykroć zanurzone, są chrześcijanami? Jak należy składać palce do modlitwy i do błogosławienia ludu. Wielu biskupów powinno sądzić biskupa? czy można zbrodniarzowi osądzonemu dawać eucharystyą? Azali to nie będzie rzucenie pereł pod nogi wieprzów; a jeśli im się udzieli N. Sakrament, możnaż karać tych, którzy pokutowali, i przyjęli Przenajświętszą eucharystyą? Taki był stan duchowy ruskiéj cerkwi w XVlym wieku. Cerkiew od Kościoła Bożego oderwana, od wschodnich patryarenów oddalona, utrzymywana siłą władzy cesarskiéj, rozpadnięta na wiele sekt, istnieje zagrzebana w ciemnościach.
 Koptowie chrześcijanie aleksandryjscy inną mają erę; nie od Chrystusa Pana urodzenia liczą, ale od wielkiego męczeństwa chrześcijan za Dyoklecyana cesarza, to jest od roku 284. Kiedy mamy rok 1875, u nich jest 1591. Patryarcha Koptów, wedle ich praw, powinien być wolnym, niepoddanym; urodzonym z zaślubionéj dziewicy, nie z wdowy lub zaślubionéj powtórnie; miéć przynajmniéj lat 50, i być jeszcze w pełnéj sile bez żadnego kaléctwa i szpetności, przytém zupełnie być zdrowym na umyśle, biegłym i wyćwiczonym w życiu zakonném, znającym dogmata i prawa