Strona:PL Eustachy Iwanowski-Pielgrzymka do Ziemi Świętej odbyta w roku 1863.djvu/528

Młody Neofita spełniwszy rozkaz, powrócił. „Cóż ci powiedzieli umarli?“ pytał powtórnie Makary. „Nic.“ „Korzystaj „Więc z nauki,“ rzekł stary pustelnik; „naśladuj obojętność umarłych na sądy ludzkie, a żyć będziesz dla Jezusa Chrystusa.“ Taka to była filozofija pustyni; czyż słyszano kiedy podobne słowa w Sais, w mieście Minerwy, w mieście, gdzie Solon i Platon czerpali swoję naukę.
 W pustyniach Scetty, którą legendy nazywają górą świętą, znajdują się jeszcze cztéry klasztory, zamieszkałe przez mnichów Koptów. Sonnini w opisach swéj podróży przy końcu XVII wieku, mówi: „Nie wiem czy na ziemi gdziekolwiek można znaleźć miejscowość bardziej okropną, jak ta, w któréj znajduje się klasztor Natron, zbudowany w pośród pustyni; mury jego chociaż bardzo wysokie, widziane w oddaleniu, nie różnią się od piasków, których mają kolor czerwonawy, i nagość dziką. Żadna droga tu nie prowadzi, żaden ślad istoty żyjącéj, klasztor ma tylko jedne wąskie drzwiczki, których prawie nigdy nie otwiérają, wchodzi się do niego przez mury, za pomocą windy. Chrześcijanie z Delty i od brzegów Nilu często odbywają pielgrzymki do klasztoru św. Makarego.“
 Delta, dziś bogata prowincya, za czasów króla Menesa, mówi Herodot, była niezmierném bagnem; Egipt nie rozciągał się daléj, jak do jeziora Méris. Delta utworzoną została z namułu Nilu, jest prawdziwym jego podarunkiem. Zdanie to ojca historyków zostało ustaloném między Egipcyanami, i przyjęte przez uczonych, wyjaśnia nam wzniesienie się kolejne Thebów, Memfis, Sais, i Aleksandryi. Gdy kraj rozszérzał się ku morzu, stolica jego zmieniała miejsce. Lud egipski ze swymi królami, pałacami, świątyniami posuwał się z biegiem Nilu, aby posiąść prowincyę, którą on utworzył po drodze.
 Bossuet w rozprawie o historyi powszechnéj napisał rozdział o Egipcie. W historyi Bossueta Egipt w całéj swój wielkości jaśnieje, zdaje się, że go widzimy za czasów Fa-