I wszystko, czem Miłości słynie król surowy —
I boski i też ludzki rodzaj zhołdowany —
Szczęśliwa Lauro! przez cię tryumf taki staje!...
Nie wiem, czym nie nad miarę rozszerzył objaśnienia moje do Petrarki. Sądziłem jednak, że zasługiwała na sumienniejsze nieco rozpatrzenie działalność tej tak przedziwnie krajowi swemu zasłużonej osobistości. Wogóle bowiem u nas, najfantastyczniejsze w tym przedmiocie krążą wyobrażenia. Wcale tu niemam na myśli wiedzy potocznej, tylko to, co się fila pouczenia drugich nieraz pisało i pisze. Zawiele zajęłoby miejsca obszerniej nad tem się rozwodzić — przytoczę więc tylko dwa najosobliwsze w swoim rodzaju złudzenia, które nawet o znajomości własnych rzeczy więcej niż powierzchowne zdradzają pojęcia. Oto naprzykład, w pewnej Historyi Literatury, czytamy co następuje: — „Sonet Petrarki na wodospad Wokluzie (widocznie to tedy strumień, ten Wokluz), naśladuje prześlicznie Sęp w Pieśni: Pannie Jadwidze Tarłównie k’woli.“ — Pieśń tę z łatwością znajdzie czytelnik na stronnicy 30-ej poezyj Sępa wydania Turowskiego — ale co się tyczy Sonetu Petrarki z którego ma być naśladowaną, dam konia z rzędem temu, kto podobną w całym Pieśniozbiorze odszuka. Dalej, tenże autor twierdzi jeszcze co następuje: — „Pierwszy Sęp wprowadził do poezyi naszej formę Włoskiego Sonetu — a także czworowiersz, w którym środkowe dwa wiersze parają się pomiędzy sobą a czwarty z pierwszym.“ — W takim razie, cóż Kochanowski, który od Sępa co najmniej o lat trzydzieści jest starszy? — Nieco lepiej od rzeczonego autora powiadomiony korrespondent do jednego z pism całkiem poważnych, cieszy się znowu, że przeglądając dzieła Kochanowskiego, znalazł w nich „drugi“ jeszcze Sonet (jeden już poprzednio „znalazł był“ profesor owego korespondenta; w takim razie trzeci — bo ich jest trzy — pozostaje jeszcze do odnalezienia) — i robi przypuszczenie, że on zapewne pochodzi z roku 1584 (jestto data śmierci Kochanowskiego) — a zatem wcześniejszy jest od Sonetów Sępa, pochodzących z roku 1601 (w tym roku istotnie wydane zostały poezye Sępa — tylko, że jak
