Strona:PL Francis Bret Harte Nowelle.pdf/180

wreszcie na prawdziwą złotą żyłę w Kalifornii. Monte-Flat powinno zostać miejscem ogólnego targu koni. Dla przeprowadzenia tak ważnego interesu opóźniam o miesiąc wyjazd mój do domu“.
 Po dwóch miesiącach wrócił do Monte-Flat bez grosza. W pół roku potém zebrał się znów w podróż i dojechał aż do San-Francisko. Mam właśnie list, który pisał do mnie nazajutrz po przybyciu tam.
 „Jak wiesz, mój przyjacielu — pisał — uważałem zawsze grę — dziwna nazwa! — za istniejącą w Kalifornii, w kolebce zaledwie. Przy racyonalnym systemie gracz zyskuje ogromne procenty. Nie tu miejsce do odkrycia mego systemu, donoszę ci tylko, że na dobréj jestem drodze i nie opuszczę Kalifornii zanim systemu mego nie wydoskonalę“.
 Wydoskonalał, aż dopóki nie wrócił do Monte-Flat z niespełna dwoma dolarami w kieszeni. Było to wszystko, co mu pozostało z długoletnich oszczędności.
 W roku 1868 jednak wybrał się „do domu“ na dobre. Wybrał się lądem, gdyż droga ta, jak upewniał, mogła nastręczyć odkrycie nowych źródeł bogactwa. Ostatni list pisał z Wirginii. Nieobecność jego trwała trzy lata. Pewnego upalnego dnia zjawił się znów w Monte-Flat, z włosami i brodą przysypanemi pyłem przydrożnym, i lat srebrnym szronem. Niegdyś wylany i szczery, powitał nas z pewną nieśmiałością. Przez czas jakiś nic nie mówił o swéj ostatniéj i tak długotrwałéj wycieczce i nadmieniał tylko o tém, że się „zawsze wybierał do domu i był wreszcie w domu“. Po niejakim czasie począł otwarcie mówić o obyczajach w New-Yorku i Bostonie, o zmianach, jakie tam zaszły od lat dziesięciu. Powstawał przeciw przewrotności cywilizacyi, rozwiązłości zasad moralnych i tak daléj, aż pewnego razu wyspowiadał się ze wszystkiego, utrzymując, że pijaństwo zagnieździło się nawet pomiędzy damami najwyższych sfer towarzyskich, że młodzież płci obojéj oddawała się najwstrętniejszéj rozpuście; sknerstwo i chciwość opanowały bogaczy. „Utrzymywałem zawsze — kończył — że zepsucie wśliznąć się musi w społeczeństwo bogate, rozpieszczone, które kapitału nie używa stosownie do miejscowych wymagań“. Być może, że niektóre z tych zapatrywań rozpowszechniły się i w pismach, gdyż w tym samym jakoś czasie, czytałem w „Monitorze“ filipiki przeciw zepsuciu Wschodu, przyczém Kalifornia wskazana została jako miejsce odrodzenia dla Stanów Zjednoczonych, zwłaszcza Calaveras, przedstawiający dla kapitalistów jakoby najwięcéj widoków.
 Nakoniec zaczął Plunkett mówić o swéj rodzinie. Córka, którą był pozostawił dzieckiem, wyrosła na prześliczną dziewczynę, syn przerósł ojca, ot tak był barczysty, „siłacz poprostu“, dodawał