1) abstrahować od przebiegu historycznego i przyjąć istnienie usposobienia religijnego jako takiego, przyczem jego przesłanką jest jednostka abstrakcyjna, izolowana;
2) istotę ludzką może on przeto rozpatrywać tylko jako „gatunek“, jako coś ogólnego, wewnętrznego, głuchego, coś, co łączy wiele jednostek tylko w sposób naturalny.
Feuerbach nie widzi przeto, że samo „usposobienie reli, gijne“ jest wytworem społecznym, i że jednostka abstrakcyjna, którą on analizuje, należy w rzeczywistości do pewnego ustroju społecznego.
Życie społeczne jest z istoty swej praktyczne. Wszelkie misterja, skłaniające teorję do mistycyzmu, znajdują swe racjonalne rozwiązanie w praktyce ludzkiej i w zrozumieniu tej praktyki.
W najlepszym wypadku postrzegający materjalizm t. j.
materjalizm, ujmujący dane zmysłowe nie jako działalność praktyczną, dochodzi do postrzegania pojedynczych jednostek w „społeczeństwie mieszczańskiem“.
Punktem widzenia dawnego materjalizmu jest społeczeństwo „mieszczańskie“; punktem widzenia nowego materjalizmu jest społeczeństwo ludzkie, czyli uspołeczniona ludzkość.
Dotąd filozofowie jedynie tłumaczyli w sposób różnorodny świat, chodzi jednak o to, ażeby go zmienić.
