Strona:PL Gąsiorowski Wacław - Królobójcy.djvu/056

larnego wojska, przedstawiający na owe czasy siłę decydującą, bo zwartą zawsze. Ale młody Piotr umiał uprzedzić Galicyna i swą przyrodnią siostrę, regentkę, uwięził, brata swego, cara Iwana V, wziął pod straż, Galicyna zesłał do podbiegunowego Archangielska, a strzelcom wyprawił krwawe dziesięciny.
 Stało się to już w siedm lat po ustanowieniu regencji przez Zofję, a więc w roku 1689. Car Iwan niby na tronie zasiadał, lecz Piotr umiał go strzedz tak pilnie, iż nikt więcej z poddanych Iwana nie oglądał. Wreszcie, w roku 1698, Iwan V umarł i znów, według dziejopisów, „nagle“, przyczem pozostawił dwie małoletnie córki.
 Piotr teraz ogłosił się carem, a ponieważ niepokoiła go jeszcze więziona w klasztorze Nowodziewiczym, w Moskwie, siostra Zofja, przeto w roku 1704 i ta znów umarła „nagle“. Lecz to ostatnie „nagle“ baczniejsi dziejopisarze, a mniej urzędowi, opatrują dopiskiem: „uduszona“.
 W ten sposób wiek ośmnasty oglądał na tronie rosyjskim nie tylko już prawdziwego Romanowa, nie tylko młodego królobójcę, ale i monarchę, który wsławił swe imię, ale i cesarza Piotra Wielkiego.
 Jeden z pisarzów czyni uwagę, że Piotr za przydomkiem „wielki“ musiał mieć określnik „łotr“ — i jedynie wskutek skrócenia nazywany jest tylko „wielkim“. Ta zgryźliwość ma swą podstawę i tak głęboką, że doprawdy w głowie się nie mieści, jak bezkrytycznie niektórzy starają się Piotrowi przypisywać cywilizatorskie zasługi!...
 Piotr I podróżował, uczył się, według świadectw współczesnych i europeizował swój kraj! Ba, ale Europa w początkach XVII stulecia nie wiele miała zdobyczy kultu-