Strona:PL Gąsiorowski Wacław - Królobójcy.djvu/360

ani rosyjska. Wprawdzie, po śmierci Aleksandra III, generał Bogdanowicz, naczelnik propagandy domu cesarskiego, rozdał kilka miljonów kolorowanych pięknie rycin, przedstawiających „wniebowzięcie“ (tak!) „twórcy pokoju“ w pełnym generalskim uniformie generał-adjutanta, przyczem Bóg, w otoczeniu antenatów cesarza, witał „raczącego“ przybywać z otwartemi ramionami, — ale snać te ryciny nie umoralniły młodzieży, bo, po finlandzkich protestach, znów zaczęło się wrzenie.
 Czy tylko młodzież wszczynała pomruk niezadowolenia?! Bezwątpienia nie, — ona jedynie jako gorętsza i zapalczywsza, stanowiła przednią straż ruchu, a raczej tysiąca różnorodnych ruchów, tysiąca tryskających źródeł a jednego szukających ujścia…
 Monarcha stropił się — i zwrócił się o radę do najbliższych. O radę, a właściwie o rozkaz.
 I rozkaz zapadł — rozkaz zgnębienia, zdławienia nielitościwego każdego protestu.
 Żandarmerja zakasała rękawy i zabrała się do roboty, jak za najlepszych czasów „nihilizmu“. Ale czasy były zgoła inne i ludzie inni i hasła inne, a raczej tak rozplenione, tak poplątane, że żadne pochwycenie tajnej drukarni, żadne wykrycie fabryki bomb, żadne ujęcie nici spisku — nie było dla ruchu klęską, nie było tamą.
 Socjalizm krocie miał w swych szeregach, liberałów różnych barw i odcieni namnożyło się tysiące, separatyzmy narodów ujarzmionych pulsowały zawzięcie, prześladowania wyznaniowe co dnia nowych przysparzały wrogów, lud prosty, ciemny, wyzyskiwany przez policjantów, szamotał się a chwytał za koły.
 Już nie jedna bolączka, nie sprawa jednej warstwy,