Strona:PL Gąsiorowski Wacław - Królobójcy.djvu/391

wojennego nawet, a dalej manifestacje, narady tajne i publiczne, agitacje i konspiracje.
 Dopiero w tym krytycznym momencie zaczęły się rozchodzić pierwsze wieści o zamierzonym przez rząd utworzeniu jakiegoś ciała prawodawczego, złożonego z reprezentantów ludności, oczywiście reprezentantów klas uprzywilejowanych.
 Te pierwsze jaskółki powitane były przez dwa, idące po sobie, bardzo znamienne protesty. A mianowicie, w dniu 19 lipca Zjazd ziemian i przedstawicieli miast odbywany w Moskwie, zażądał dopuszczenia do proponowanego ciała zarówno robotników jak i rzemieślników. W miesiąc później, w dniu 15 sierpnia, Związek Chłopski zażądał już nietylko równego i powszechnego i bezpośredniego głosowania, ale i unarodowienia ziemi i podziału majątków koronnych i klasztornych.
 Lecz bardziej doniosłe uchwały powzięła podobno otwarta rewolta floty Morza Czarnego i tuż idące za nią bunty marynarzy w Rewlu, w Libawie i Kronsztacie.
 Teraz już nie było ani godziny do stracenia. Trzeba było co tchu ratować tron rosyjski, trzeba było rzucić motłochowi kość do obgryzienia.
 Jakoż ukazał się pierwszy manifest o utworzeniu Dumy Państwowej, ukazał się w dniu 19 sierpnia roku 1905.
 Cesarz przychylał się więc do pragnień swej ludności, najwspaniałomyślniej obdarzał ją prawem… obradowania w Dumie, pod kontrolą Rady Państwa, nad tem, nad czem obradować będzie miała nakazane. Cesarz, w głębokiej swej trosce o szczęście swych poddanych, ograniczał reprezentację i ograniczał prawo