Strona:PL Garborg Utracony ojciec.pdf/41

XX.

 — Pomagać ubogim, — rzekłem, — to znaczy wychowywać nicponi.
 — Nie — odpowiada — nie, jeżeli im własną pracą pomagam.
 — Nicponi wychowują nicponie, włóczęgi w bogactwie się mnożą, jak robactwo w padlinie. Mali patrzą tak długo na wielkich, aż pomyślą: «i my chcemy żyć dobrze i bez trosk; lecz kto pracuje, drugich uczy pracować».
 — Z pracy swej nie wiele więcej otrzymujesz, niż trzeba, aby samemu sobie pomóc — mówię.
 On się uśmiecha.
 — Nie wiesz jak mało jedna osoba potrzebuje. Obecnie nikt nie wie, jak rozpocząć życie za pieniądze. Lecz to głupota kosztuje więcej, niż jedzenie.
 Mówię mu o społeczeństwie. Samo społeczeństwo wymaga tego, aby każdy o sobie myślał, o starości i potomstwie.
 On odpowiada:
 — Mnie tak mało obchodzi ta walka wszystkich przeciw wszystkim, którą ty nazywasz społeczeństwem. Cesarzowi oddaję, co jest cesarskiego, co należy poświęcić mu, chociażby to była krew albo ciało; w tym przewodnikiem pierwszym jest Dzieciątko Jezus; prawdziwe bowiem społeczeństwo zbudowane ma być na zespoleniu i pokoju,