Strona:PL Giovanni Verga - Rycerskość wieśniacza.djvu/9

skość wieśniaczą» jako dramat w roku 1883. W przeciągu półtora roku wystawiły ją wszystkie wielkie sceny Europy. A jednak, gdyby nie genialna jako artystka sceniczna, niesłychanie subtelna jako znawczyni sztuki — gdyby nie wielka Duse — tragedja Vergi nie ukazałaby się może nigdy na scenie.
 W ostatniej chwili, już podczas ostatnich prób, rozmaite wątpliwości i obawy nasunęły się wykonawcom sztuki i kierownikowi teatru. Obawiano się nowej zupełnie w owe czasy formy zewnętrznej dramatu, tak wyłamującego się z szablonu dotychczasowej tradycji, tak prostego w budowie, tak szorstkiego, tak pod względem techniki scenicznej nowego, tak wprost wziętego z życia, szczerze, bez wszelkich upiększeń, bez «poprawiania» i stylizowania faktów i słów.
 Obawiano się dramatu, co w ciasne ramy jednego aktu, kilku scen, zamyka temat, z któregoby zręczny majster sceniczny, sprytny robotnik sfabrykował kilkoaktową tragedję wedle starego stylu.
 Wielka genialna Duse przejrzała odrazu, iż ma przed sobą dzieło nowe i po-